Рубрика: Без рубрики

Ավարայրի ճակատամարտը տեղի է ունեցել 451 թ-ի մայիսի 26-ին Վասպուրականի Արտազ գավառում՝ Տղմուտ գետի ափին՝ Ավարայրի դաշտում՝ Ավարայր գյուղի մոտ: 

Պարսկական զորքը (80–90 հզ. զինվոր, 13 մարտական փիղ) Մուշկան Նիսալավուրտի գլխավորությամբ անցել էր Հեր և Զարևանդ գավառներն ու շարժվում էր դեպի երկրի խորքը: Նրանց խնդիրը հայերի ապստամբությունը  ճնշելն էր, հայոց դավանափոխության և ներքին ինքնավարության ոչնչացման ծրագիրն իրականացնելը: Ապստամբության առաջնորդ Վարդան Մամիկոնյանը հայկական կանոնավոր զորքը և աշխարհազորը (մոտ 66 հզ. մարդ) կենտրոնացրել էր Արտազ գավառի հարավում, իսկ պարսիկները բանակել էին Տղմուտ գետի աջ ափին: Մայիսի 25-ին հայկական բանակը դիրքավորվել էր հակառակորդի ճամբարի դիմաց: 

Մայիսի 26-ի վաղ առավոտյան Ավարայրի դաշտում հակառակորդներն ընդունել են մարտական դրություն. սպարապետ Վարդան Մամիկոնյանը բանակի աջ թևը հանձնել է Խորեն Խորխոռունուն, ձախը՝ Թաթուլ Վանանդեցուն, կենտրոնը՝ Ներշապուհ Արծրունուն, պահեստազորը՝ Արշավիր Կամսարականին ու Համազասպ Մամիկոնյանին: Ճակատամարտից առաջ Վարդան Մամիկոնյանը, Հովսեփ Ա Հողոցմեցի կաթողիկոսը և Ղևոնդ Երեցը քաջաբար մարտնչելու կոչ են արել: Ճակատամարտն սկսվել է նետաձգությամբ, նիզականետությամբ և փոխադարձ գրոհով: Հասնելով գետին` պարսիկները սպասել են, իսկ հայերն անցել են գետն ու ամբողջ ճակատով մարտի բռնվել: Հայոց այրուձին թևերից մխրճվել է թշնամու մարտակարգի մեջ: 

Պարսից բանակի ձախ թևն ու կենտրոնը նահանջել են, սակայն աջ թևն ընկճել է Թաթուլ Վանանդեցու զորամասին: Սպարապետը պահեստազորի մի մասը՝ Արշավիր Կամսարականի գլխավորությամբ, նետել է կենտրոն՝ այնտեղ ճնշումն ուժեղացնելու համար, մնացած մասով օգնության է շտապել ընկրկող ձախ թևին և հետ շպրտել թշնամուն: Զարգացնելով գրոհը՝ Վարդան Մամիկոնյանը շրջանցել է պարսիկների կենտրոնական զորամասերը, կռվի բռնվել նրանց պահեստազորի հետ և խուճապի մատնել: Սակայն հակառակորդի պահեստազորը՝ «Մատյան գունդը», և նահանջող աջ թևը վերադասավորվել և շրջապատել են իրենց թիկունք թափանցած հայկական հեծելագունդը: 

Անհավասար մարտում զոհվել է նաև Վարդան Մամիկոնյանը: 

Հայկական զորքերը, կատարելով իրենց մարտական առաջադրանքը, երեկոյան քաշվել են Տղմուտի ձախ ափը, ապա նահանջել երկրի խորքը: Ճակատամարտում զոհվել են 1036 հայ և 3544 պարսիկ: Պարսից արքունիքը, տեսնելով հայերի հերոսական կամքը, ստիպված էր Հայաստանից հետ կանչել իր զորքերը:

Ավարայրի ճակատամարտում զոհված մարտիկները դասվել են Հայաստանյայց առաքելական եկեղեցու տոնելի սրբերի շարքը և կոչվում են Սուրբ Վարդանանք: Նրանց հիշատակը նշվում է ամեն տարի փետրվար-մարտ ամիսներին՝ Բուն բարեկենդանին նախորդող հինգշաբթի օրը:

Ավարայրի ճակատամարտն արտացոլվել է հայ գրականության մեջ՝ Դերենիկ Դեմիրճյանի «Վարդանանք» պատմավեպում, և կերպարվեստում՝ Գրիգոր Խանջյանի «Վարդանանք» գոբելենում:

Արդեն մեկ ամիս է Ավագ դպրոցի «Ակներ» ազգային երգ ու պարի համույթի անդամ եմ: Դեկտեմբերի 17-ին առաջին անգամ խմբի կազմում ելույթ ունեցա Ավագ դպրոցի ուրբաթ համերգին և հաջորդ օրը մեկնեցի խմբի հետ Վայոց Ձորի մարզ՝ Արատեսի դպրական կենտրոն: Պատումներ շատ չեմ գրում, բայց այս անգամ որոշեցի եռօրյա ճամփորդության նկարաշարով կիսվել իմ բլոգում:

Կորիզակիսում, կարիոկենեզ կամ միտոզ, բջջի բաժանում, որի դեպքում կորիզում և ցիտոպլազմայում տեղի են ունենում մի շարք միմյանց հաջորդող, կանոնավոր գործընթացներ, որոնք բերում են բջջի գենետիկական նյութի հավասար բաշխմանը առաջացած դուստր բջիջների միջև։ Սկզբում բոլոր քրոմոսոմները հավաքվում են բջջի կորիզի կենտրոնում և սկսում կրկնապատկվել։ Հետո կորիզի մեջ կրկնապատկվելուց հետո կիսվում է կորիզը։ Այս բոլոր գործընթացներից հետո սկսվում է կիսվել հենց ինքը բջջիջը։ Ցիտոպլազման այս ընթացքում չի կրկնապատկվում, այլ կիսվում է երկու հավասար մասերի։ Արդեն երկու իրար կպած բջիջների մեջ առաջանում է թաղանթ և նրանք առանձնանում են իրարից։

Սկզբում երկու դուստր բջիջները լինում են փոքր, հետո կատարելով իրենց ֆունկցիան՝ կամաց կամաց սկսում են մեծանալ։Բջջի բուն բաժանումը ընթանում է միմյանց հաջորդող չորս փուլերով՝ պրոֆազ, մետաֆազ, անաֆազ, թելոֆազ։ Պրոֆազի ժամանակ քրոմոսոմները սկսում են պարուրվել, կարճանալ և հաստանալ, հետագայում նրանք ընդունում են բարակ թելի տեսք, և պրոֆազի վերջում բոլոր քրոմոսոմները լավ տեսանելի են դառնում լուսային մանրադիտակի տակ։Պրոֆազի ժամանակ ցենտրոիլները (իսկ դրանք յուրաքանչյուր բջջում երկուսն են ) իրարից հեռանում են դեպի բջջի հակադիր բևեռները, և դրանց միջև գոյանում է բաժանման իլիկ։Մետաֆազում քրոմոսոմների պարուրումը և հաստացումը ավելի է արտահայտվում. նրանք տեղաշարժվում են բջջի հասարակածային շրջան՝ առաջացնելով հասարակածային թիթեղիկ։ Քրոմոսոմներն առաջացնում են մետաֆազային թիթեղ, և յուրաքանչյուր քրոմոսոմին կենտրոնական մասում (ցենտրոմներ) կպչում է իլիկի թելիկներից մեկը։ Յուրաքանչյուր քրոմոսոմում տեղի է ունենում բաժանում՝ քրոմատիդների միմյանցից առանձնացում։Անաֆազում քրոմատիդները (դուստր քրոմոսոմները) տարամիտվում են դեպի բջջի բևեռները։ Քրոմոսոմների շարժումն իրականանում է բաժանման իլիկների շնորհիվ, որոնք կծկվում են և դուստր քրոմոսոմներին տանում բջջի կենտրոմից դեպի բևեռները։

Գրավոր աշխատանք

1.Հայկական լեռնաշխարհի վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է ճիշտ:

1. Զբաղեցնում է մոտ 29 հազ. կմ² մակերես:
2. Գտնվում է Խաղաղօվկիանոսյան գեոսինկլինալային գոտում:
3. Սև ծովի հարավային ափին զուգահեռ տարածվում են Արևելապոնտական լեռները:
4.  Լեռնաշխարհից արևմուտք տարածվում է Իրանական բարձրավանդակը:

2.Տրվածներից ո՞րն է Հայկական լեռնաշխարհի ծալքաբեկորավոր լեռներից:

• Թոնդրակ
• Հայկական պար
• Վարդենիսի
• Բյուրակն

3.Տրվածներից ո՞րն է Հայկական լեռնաշխարհի գործող հրաբուխներից:

• Սիփան
• Նեմրութ 
• Արագած
• Մասիս

4.Հայկական  լեռնաշխարհի  դիրքը  շրջապատում  գտնվող  խոշոր  աշխարհագրական օբյեկտների նկատմամբ  կոչվում է .

• համաաշխարհագրական  դիրք
• միկրոաշխարհագրական  դիրք
• տնտեսաաշխարհագրական  դիրք
• քաղաքաաշխարհագրական  դիրք

5.Ո՞ր լիճն ունի սառցադաշտային ծագում:

• Սևանա
• Քարի
• Վանա
• Արփի

6. Տրված երկրներից որի՞ հետ է սահմանակցում Հայաստանի Հանրապետությունը

• Իրաք
• Սիրիա
•  Իրան
• Ռուսաստանի Դաշնություն

7. Հայկական  լեռնաշխարհի  կլիմայի վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է ճիշտ:

• Հայկական  լեռնաշխարհ  են  թափանցում  արևմուտքից  բարեխառն  օդային  զանգվածները:
• Տարվա ընթացքում ամենաքիչ ամպամած օրերը լինում են Իջևանում:
• Տարվա ընթացքում տեղումների նվազագույն քանակը լինում է գարնան ամիսներին:
• Ձմռան  ամիսներին  լեռնաշխարհ  են  թափանցում  արևադարձային  օդային  զանգվածները:

8.Ո՞ր  ծովի ավազանին են պատկանում Արաքս և Կուր գետերը:

                                                                                          Պատասխան Կասպից ծով

9.<<Գետ- ակունք >> զույգերից  ընտրել  սխալը:

• Արևմտյան  Եփրատ  — Ծաղկավետ  լեռներ
• Արաքս- Բյուրակն  լեռնազանգված
• Արածանի – Ծաղկանց  լեռներ
• Սիգրիս – Վասպուրականի  լեռներ

10․ Որ   շարքում  են  տրված  հրաբխային  ծագում  ունեցող   լեռնագագաթները

1. Մարութա,  Ջիլո,  Կապուտջուղ                             3. Սիփան,  Ծղուկ,  Սրմանց
2. Առնոս,  Ավրին,  Արսիան                                          4. Գոմշասար,  Թեծ  լեռ,  Սուկավետ

11.  Հայկական  հրաբխային  բարձրավանդակի  կենտրոնական  մասի  մեջ  չի  մտնում.

1.Կարսի   սարահարթը                 2.  Սյունիքի   բարձրավանդակը

3.Գեղամա  լեռնավահանը             4.Արարատ   լեռնազանգվածը

12․ Գրել  հայկական    լեռնաշխարհի  բնական   պայմանների   գլխավոր   առանձնահատկությունները:

 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

13.Գրել  ՀՀ  մարզերն  իրենց  մարզկենտրոններով.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

14․ Թվարկե՜ք օգտակար հանածոների նշանավոր հանքավայրերն ու գլխավոր հանքատեսակները ․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

15․ Թվարկել և գնահատել Հայաստանի Հանրապետության տնտեսաաշխարհագարական դիրքի և քաղաքաաշխարհագրական դիրքի մեզ համար նպաստավոր և ոչ նպաստավոր հանկանիշները։

Մխիթար Սեբաստացի կ/հ երեխաները դասերը վերջացնում են 14 20, իսկ ես 12 35;

Հարց քանի ժամ եմ ես շուտ վերջացնում Լուծում․․․

Ռաֆայել Քեքեջյան

Ռաֆայել Քեքեջյանը դասերից փախել է 7 անգամ,Ընկեր Վարդուհին նրա վրա ջղայնացել է 3 անգամ; Լուծում․․․

Հարց քանի անգամ է նա բռնվել։

Ռաֆայել Քեքեջյանը դպրոցի պատւհանները ջարդել է 5 անգամ, պատւհանների արժեքը 20000 դրամ է։ Նա բռնվել է 4 անգամ։

Հարց ինչքան գումար է նա վճարել պատուհանների համար։

Հեղինակներ․ Հրաչ Հակոբյան, Դավիթ Առաքելյան, Արայիկ Արշակյան։

առաջադրանքներ

առաջադրանքներ

1*

Լրացրեք բաց թողնված բառերը 

Օքսիդներ են կոչվում այն բարդ նյութերը,որոնք կազմված են երկու տարրի ատոմներից,որոնցից մեկը թթվածինն է:

Թթուները այն  բարդ   նյութերն են,որոնք կազմված են թթվային մնացորդից  ատոմներից և ջրածնի ատոմից

Հիմքեր են կոչվում այն բարդ նյութերը,որոնք կաղմված են մետաղի ատոմներից և հիդրօքսո խմբերից:

2*

Ք՞անի քիմիական տարրից է կազմված

HNO3- Kazmvat e 3 qimiqkan taric CO2-kazmvat e 2qimiakan taric

3 *Գրել քիմիական տարրեր անվանումները և հարաբերական ատոմայի զանգվածը

F-ֆտոր19,C-ածխածին12,Pֆոսֆոր31,Si-սիցիլիում28,Na-նատրյում23,H-ջրածին1,

4.Առանձնացնել տրված նյութերը`Fe,SO<sub>2</sub>,HCl,NaCl,BaO,P,Ba(OH)<sub>2,</sub>Al,H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>,Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>,Al(OH)<sub>3</sub>,H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>,Fe<sub>2</sub>O<sub>3</sub>,HNO<sub>3</sub>,KNO<sub>3</sub>,CaCO<sub>3</sub>,CaO,S,Cl<sub>2</sub>,MgO,Mg(NO3)<sub>2</sub>   աղյուսակում և անվանում`

Մետաղներ	Ոչմետաղներ	Օքսիդ	Թթու	Հիմք	Աղ
Fe	P	So2	H2CO3	Ba(OH)2	KNO3
Al	S	BaO	H2SO4	Al(OH)3	CaCO3
Ba	Cl2	Al203	HNO3	Mg(NO3)2	NaCl
		Fe2O3	HCl
		CaO
		MgO

2.Կազմել հետևյալ աղերի բանաձևերը`Կալիումի կարբոնատ

Մագնեզիումի ֆոսֆիդ

Ալյումինի սուլֆատ

Բարիումի սիլիկատ

Ցինկի քլորիդ

5.Հաշվել LiCl-ի

*հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը

*զանգվածային հարաբերությունները *զանգվածայն բաժինները

*նշել կապի տեսակը

6.Որոշել օքսիդացման ասիճանը.

CO, O_2, H₂,HNO₃

*հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը

*զանգվածային հարաբերությունները *զանգվածայն բաժինները

*նշել կապի տեսակը

6.Որոշել օքսիդացման ասիճանը.

CO, O_2, H₂,HNO₃

По преданию, Святой Саркис жил в IV веке и был родом из Кесарии (Каппадокия). Мужественный и умный человек, он поступил на военную службу и достиг звания стратилата римской армии при императоре Константине Великом (285-337).
Однако он был не только хорошим воином, но и замечательным проповедником, и с позволения императора строил церкви и распространял христианство. Во времена императора Юлиана Отступника (360-363) начались гонения на христиан и Всевышний повелел Св.Саркису покинуть пределы империи. Вместе с сыном Мартиросом Св.Саркис нашел убежище в Армении, где царствовал внук Трдата Великого царь Тигран.

Армянский царь, получивший известие о продвижении большого войска Юлиана в сторону Персии, дабы избежать опасности вторжения в свои земли, уговаривает Саркиса перейти на службу к Шапуху II.

На службе у персидского шаха в должности командующего войсками Св.Саркис проявил себя как храбрый и талантливый воин, но из-за отказа принять огнепоклонство был предан смерти в 363 году. Вместе со Св.Саркисом мученическую смерть приняли его соратники.
С V века мощи мученика покоятся в Армении, в специально построенной церкви, носящей имя святого, в селе Карпи (Уши) близ Аштарака. Из Сирии их доставил создатель армянской письменности Св. Месроп Маштоц.

С именем Св.Саркиса связано много народных легенд и преданий. Так, согласно одной из них, Св.Саркис помог Ашугу Гарибу спасти свою любовь.

Бедный Ашуг Гариб любил Шах-Санаме — дочь одного богача. Девушка тоже любила его, но Ашуг был беден, а отец девушки хотел отдать ее в жены богатому человеку.

Тогда Ашуг Гариб решил отправиться в дальние края и там честным трудом заработать себе состояние.

Но перед этим он заручился клятвой своей возлюбленной, что та семь лет будет ждать его. Он поставил ей условие, что если опоздает хотя бы на один день, то она вольна выйти замуж за другого.

Семь лет, трудясь день и ночь, Ашуг Гариб сумел накопить состояние и пустился в путь домой. Но на своем пути он столкнулся с многими трудностями и испытаниями. Стало ясно, что он не поспеет к любимой девушке.

Встревоженный всем этим, он чистым сердцем и пламенной душой в молитве обратился к Св.Саркису за помощью.

Св.Саркис, вняв молитве влюбленного Ашуга, явился ему на белоснежном быстром скакуне в вихре пурги, посадил на своего коня и в одно мгновение домчал к Шах-Санаме.

Тогда отец девушки, видя твердость Ашуга Гариба, совершившееся чудо и преданную любовь молодых, благословил их союз.

С праздником Св.Саркиса, помимо церковных обрядов, связано множество народных традиций и обычаев. В ночь перед праздником молодые могут с помощью гадания узнать имя своего суженого.

Для этого следует съесть соленую лепешку, после этого не есть и не пить, а затем, благодаря участию Св.Саркиса, произойдет чудесное откровение во сне. Согласно поверью, кто во сне им подаст воду, тот и предназначен судьбой.

К этому дню относится еще один обычай: поднос с мукой из жареной пшеницы ставят на крыше или на балконе и ждут следа копыта коня Св. Полководца Саркиса.

Согласно легенде, Св.Саркис должен с ангелами пролететь над домами, и если в подносе с мукой оставит след от копыта своего белого коня (символ чистоты и беспорочности), то в этом году исполнится мечта влюбленного юноши или девушки.

2. Придумайте историю про Святого Саркиса

Однажды Святой Саргис спал. Он уведел во сне бога.Бог сказал состав пончика.Этот пончик даст людям надежду, что они поженятся.Утром святой Саркис начал делать этот пончик.Но неожиданно пришла обезьяна и вылила всю соль на пончик.Это ничего не значило для Саркиса, и он начал давать людям эти соленые печенья.Каждый нашел свою любовь и все были счастливы.

3. Перевести отрывок с армянского на русский язык

Այնտեղ, Սև-ջրի չքնաղ եզերքներին էր, որ ապրում էր Հասոն։
Երկրի սիրուն և քաջ պատանին էր նա։ Ոչ մի մարդ նրան չէր կարող զինաթափ անել։ Ավազակը սիրտ չուներ նրա հոտի շուրջը ման գալ և ոչ իսկ գայլը ոչխարի կողքին քարշ գալ։ Հասոն որքան բարի էր դեպի լավը, այնքան էլ անգութ էր դեպի չարը։
Սիրուն էր Հասոն, նոր ծագող արևի պես չքնաղ։ Երկրի աղջիկների խելքը գնում էր նրան տեսնելիս։ Հապա նրա նվագե՞լը։ Նրա սրնգից հանած ձայները կարելի էր, որ հրեշտակները ունենային այնքան գրավիչ, այնքան սիրահույզ։ Ձայներ, որոնք հոսում էին մելամաղձիկ, քչքչում էին որպես հեզիկ վտակ, դայլայլում որպես սիրահար սոխակ։
Մարդ թե անասուն, այդ ձայնը լսելիս, ակամա մոտ էր զալիս, քարանում և աշխատում էր չկորցնել ո՛չ մի խազը, ո՛չ մի գեղզեղանքը։
Նստում էր Հասոն ժայռերի գլխին, աչքերը ուղղած լա՜յն հորիզոնին, Սև-ջուրը գալարապտույտ ոտքերի տակին, զղզղուն զեփյուռը խաղում ճակատին։

Именно там, на прекрасном Черном море, жил Хассон.Он был самым красивым и смелым мальчиком на земле.Ни один человек не мог его разоружить.У разбойника не было сердца, чтобы бродить вокруг его стада, и даже волка, чтобы тащить овцу.Как хорошо был Хэссон,и был жесток ко злу.Хэссон был прекрасен, такой же яркий, как восходящее солнце.городские девочки с ума сошли когда увидев его.А его играние.Звуки, исходящие из его свечи, могли сделать ангелов такими привлекательными и такими любящими.
Голоса, которые текли в меланхолии, уменьшились как нежный ручей.
Услышав этот звук, человек или зверь, он невольно плакал, забрасывал камнями и старался не потерять ни единой метки или эстетики.Хесон сидел на голове камнях, его глаза смотрели на широкий горизонт,
Черная вода под вьющимися ногами, палящий ветерок играет на лбу.

5. Подберите к приведенным ниже словам противоположные по смыслу. Составьте словосочетания.

Прийти, убежать, счастье, настоящий, посылать мрачный,
вопреки, молодой, запрещать, оставлять службу,
неприятель, великий, влюбленный, суровый, решительный.

6. Используя различные приставки, составьте все возможные глаголы от слов
посылать, проводить,
убегать, прийти. С каждым составьте словосочетание,
обращая особое внимание на употребление предлогов

՛Ստեղծված իրավիճակի պատճառով՝ մի կողմից երկրի պատերազմական վիճակը, մյուս կողմից՝ կորոնավիրուսի աճող թվերը, դասերի առցանց լինելըը, մենք՝ սեբաստացիներս, ավելի քիչ ենք սկսել ճամփորդել։ Չնայած այս ամենին՝ կրթահամալիրը շարունակում է իր ակտիվ նախագծային գործունեությունը։
Այս տարի մենք իրականացնում ենք ,,Հերոսապատում,, նախագիծը, որի շրջանակում «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի մի խումբ սովորողներով, պահպանելով հակահամաճարակային կանոնները, այցելեցինք ՀՀ ՊՆ «Մայր Հայաստան» ռազմական պատմության թանգարան, որտեղ ծանոթացանք Արցախյան ազատամարտի և Հայրենական մեծ պատերազմի պատմությանն ու ընթացքին: Այնտեղի գիդը մեզ պատմեց պատերազմական գործողությունների մասին, ցուցադրեց և ներկայացրեց տարբեր զինվորական գործիքներ։ Շատ տպավորված եմ այցելությունից։ Մինչ Մայր Հայաստանի կնոջ արձան կանգնեցնելը, այնտեղ կանգնեցված է եղել Ստալինի արձանը, որը 1967թ-ին փոխարինվել է <<Մայր Հայաստան>> արձանով, որը խորհրդանշում է հայ կնոջ, մոր անկոտրում ոգին։ Այնուհետև մենք քայլեցինք դեպի Հաղթանակ զբոսայգի, կառուսելներ նստեցինք, հետո քայլքով իջանք դեպի Կասկադ, քայլեցինք երևանյան փողոցներով, ապա ճաշեցինք և տպավորված վերադարձանք տուն։

• ացթողածտեղերումլրացրուԴ,Տ,Թ

Ա/Ալվարդ, ականակիտ, ակնթարթ, աղոտ, աճուրդ, այգեկութ, այդ (դա), այտ (թուշ), արդյոք, արդուզարդ, արտահերթ, արտառոց, արտասուք, բրդոտ, բրթել(հրել),  բրդել(հացըմանրացնել),  գաղթ,  գաղտնապահ,  հարթուկ, արդուկ,  աղոթք, գաղտնիք, գդալ(սպասք), գթալ(խղճալ), կարդալ, կարթ, կոկորդիլոս, կորնթարդ, հաղորդում, հայթայթել, հանդարտ, հաջորդել, հաշմանդամ, փութկոտ, քաջորդի, օդանցք:

Բ/այդտեղ, այտոսկր, անդադար, անթացուպ, անհաղորդ, անձեռակերտ, բազմանդամ, Բաղդադ,բանտարկել, բաղդատել, բարդություն, բիրտ, գաղտնախորհուրդ, կրտսեր, խրճիթ, միլիարդ, գեղարդ, գիրթ (կտրուկ), գրտնակել, գունազարդ, դրդապատճառ, դիմահարդար, երթուղի, երդիկ, երդմնազանց, զարդասեղան, թպրտալ, թրթուր, շողոքորթ, շորթել, շվայտ:

Գ/Զվարթնոց, ընդարմանալ, ընդհանուր, ընթանալ, թախտ, թակարդ, թաղանթ, թատերական, թղթակից, ժողովուրդ, լաջվարդ, լյարդ, որդի, սպրդել, սրընթաց, վաթսուն, օթևան, վաղորդյան, այդօրինակ, բերդաքաղաք, գաղթական, եղբորորդի, երիզորդ, ճկույթ, մթնոլորտ, շփոթվել, շքերթ, որդ(ճիճու), որթ (խաղողիթուփ), սփրթնել, վարդաստան, փտել(նեխել), փթթել(ծաղկել),  օթոց, օրիորդ, օդապարիկ:

Դ/արթնանալ, երդվյալ, լողորդ, լուրթ, խաթարել, խաղաթուղթ, խայթել, խայտալ, խայտաբղետ, խառնուրդ, խախուտ, խառնաշփոթ, խարտյաշ, խեղդամահ, խենթանալ, խլուրդ, խորանարդ, խրտնել, խրտվիլակ, ծաղկազարդ, կաթողիկոս, հարթավայր:

Ե/ անութ, անօթևան, առաջնորդ, երթևեկություն, զարդանախշ, զարթուցիչ, զարտուղի, զինադադար, թփուտ, խեղդուկ, պայթյուն, պայտար, անդամալույծ, զվարթ, ընդամենը, խորդուբորդ, խորթություն, խորհուրդ, հավկիթ, հարդարել, հարթություն, հերթագրում, ճտքավոր, մաթեմատիկա, մերթընդմերթ:

Զ/ այտուցվել, սայթաքել, անգութ, անձրևորդ, անօդ, անոթ (սրվակ), անջրդի, արդարացի, զարդատուփ, խորտկարան, խրճիթ, հարթաքանդակ, հեծանվորդ, հերթապահ, հնոտի, հորդահոս, անօդ, հրացայտ, հուռթի(բերրի), հօդս ցնդել, ձկնկիթ, ճամփորդ, ճառագայթ, ճարմանդ (կոճակ), մշտարթուն, մորթել, ներգաղթ, որսորդ, չվերթ, նյարդ:

Է/ արթուն, արձակուրդ, արտագաղթ, մարդախույս, միջնորդ, չորրորդ, պարապուրդ, պոռթկալ, պարթև, պորտաբույծ, ջարդուխուրդ, սաղավարտ, սաղարթ, սարահարթ, սեթևեթել, վաղորդայն, վառոդ, անդրադառնալ, անհեթեթ, զարդ, ճմռթել, մորթի, վիթխարի, վտարանդի, վրդովել, փարթամ, գաղտնի, երդվել, զարթոնք, կաթսա, կենդանի, մարդկային, շանթարգել, որթատունկ, վարդապետ, փտախտ, քրտնաջան:

Կետերի փոխարեն լրացրեք ջ, ճ կամ չ

ա/  ալոճ, ակնակապիճ, աղճատել, աղջամուղջ, աճպարար, անաչառ, անզիջում, անմիջապես, անջրդի (չջրած, չոր), անտերունչ (չքավոր), անրջել, աչալուրջ, աչքաբաց, աջակողմյան, աջափնյակ, աջլիկ, առաջարկություն, միջատ, միջոց, շուրջպար, վերջակետ, աղջիկ, ոչխար, ոջիլ, չղջիկ, փախչել, փարչ (կավե գավաթ), քրքիջ:

բ/  առաջին, առողջություն, առնչություն, բաղարջ (գաթա), բաճկոն, գաղթօջախ, գաղջ (խոնավ, բորբոսնած), գաճաճ (թզուկ, փոքր), գեղջուկ (գյուղացի), թռչուն, թռչել, թրջել, թրջոց, հորջորջել (անվանել, կոչել), մեջտեղ, միջակ, միջօրե, ողջույն, վերջին, մխրճվել, մռնչյուն, մրջյուն, շիճուկ, ողջագուրվել, քուրջ:

գ/ առաջնորդ, գոճի, դաջել, եղջերու, երկարաճիտ, զեղչել, զիջել, զղջալ, Էջմիածին, ընչացք (բեղ), ընչաքաղց (ագահ), թարթիչ, ի հեճուկս (հակառակ մեկի), իջնել, լայնալիճ, լաջվարդ (կապույտ), կտրիչ (կտրող գործիք),կտրիճ(քաջ), հառաչանք, միջամտել, միջավայր, նախճիր (կոտորած), տարեվերջ,ուռճանալ, ուռչել:

դ/  ամբողջ, առաջնորդ, առէջ, բարեհաճ, դարչնագույն, խառնիճաղանջ (խայտաբղետ), խոճկոր, խրճիթ, ծխամորճ, կառչել, կարիճ, կճղակ, կճմթել, կնճիթ, կոճկել, կորչել, կռճիկ, հարճ, ճանճ, ճղճիմ, մահճակալ, մաճկալ, մարջան, մեջբերում, մեջք, մինչև, միջև, միջադեպ, նկարչական, շեղջ (կույտ), սոճի, Սոչի, վայրէջք, վերջաբան

Մեզ Սեբաստացի’ են ասում…

Ինչու եմ ես սիրում իմ դպրոցը՞։ Կան բազում պատճառներ։ Նախ այն տարբերվում է Հայաստանում գտնվող բոլոր դպրոցներից։ Հիմա կհարցնեք ինչու՞։ Պատեմ մի քիչ։

Մինչ <<Մխիթար Սեբաստացի>> կրթահամալիր ընդունվելս ես սովորել եմ երկու տարբեր դպրոցներում։ Չեմ կարող ասել, որ այնտեղ վատ է եղել, բայց ընդունվելով այս կրթահամալիրը ես նոր հասկացա ինչ է ազատությունը, և որ դպրոցի տնօրենը այնքան էլ վախենալու չէ, այլ կարող է քեզ լավ ընկեր լինել, ճանաչել իր բոլոր սաներին անուններով և նույնիսկ հեծանիվ վարել իր դպրոցի աշակերտների հետ։ Իմ դպրոցի ուսուցիչները, Տիար Բլեյանի գլխավորությամբ, շատ անկեղծ ու ընկերասեր են աշակերտների նկատմամբ։ Նրանք հոգատար ու բարի են մեր հանդեպ և սովորեցնում են մեզ լինել ազատ, անկեղծ մեր ընկերների և շրջապատի նկատմամբ, սովորեցնում են ուշադրություն դարձնել, զարգացնել մեր մեջ եղած լավ սովորությունները։ Այս ամենը օգնում են մեզ հեշտությամբ սովորել առարկաները և սովորեցնոմ են մեզ ստեղծագործական և հետաքրքիր ձևերով։ Նրանք սովորեցնում են մեզ ոչ միայն առարկայական կրթություն, այլև բարոյական կրթություն և սոցիալական պատասխանատվություն։ Իմ դպրոցը սիրում է և սովորեցնոմ է պայքարել բոլոր անարդարությունների դեմ։ Այստեղ հաշվի են առնում աշակերտի կարծիքը։ Այստեղ դու վախ չունես, այլ ունես հարգանք, սեր, պատասխանատվություն, ուժ և ինքնավստահություն։Եվ այս ամենը Տիար Բլեյանի շնորհիվ է, նրա ստեղծած մթնոլորտի շնորհիվ է։ Եվ ես ու իմ ընտանիքը դեմ ենք այն որոշմանը, որով ուզում են խլել մեր տնօրենի հոգատարությունը, հովանին, մեր դպրոցի շունչը։ Ուզում եմ որ բոլորն իմանան, մենք պայքարելու ենք մինչև վերջ, ինչպես դա արեցինք 2 տարի առաջ՝ հասնելով իշխանափոխության։ Մենք տարիքով փոքր ենք, բայց գիտակցորեն՝ հասուն և մենք հստակ գիտենք, թե ինչ ենք ուզում։ Դուխո՛վ։ Մեզ Սեբաստացի՛ են ասում։