Рубрика: Քիմիա

Առաջադրանքներ`

•դասակարգելու են ցուցադրված նյութերը` պարզ(մեաղներ, ոչմետաղներ), բարդ՝ անօրգանական(օքսիդ, հիմք, թթու,աղ) և օրգանական
•բնութագրելու են ցուցադրված նյութերի ֆիզիկական, քիմիական և ֆիզիոլոգիական հատկությունները՝ օգտվելով տեղեկատվական աղբյուրներից
•գրելու են նյութերի անունները, մոլեկուլային, էլեկտրոնային, կառուցվածքային բանաձևերը, նշելով՝ քիմիական կապի բնույթը, կառուցելու են մոլեկուլների գնդիկաձողիկային մոդելները
•դիտարկելու և համեմատելու են տարբեր ագրեգատային վիճակում գտնվող նյութերի այրման ռեակցիաների լուցկու(փայտի), մագնեզիումի(հրավառություն), էթիլսպիրտի, մոմի, ջրածնի(պայթյունով), բացատրելու են բոցի կառուցվածքը
•կատարելու են լաբորատոր փորձեր և դիտարկումներ անօրգանական, օրգանական նյութերի մասնակցությամբ ընթացող ռեակցիաների ընթանալու պայմանների և արտաքին հատկանիշների վերաբերյալ
•գրելու են կատարած լաբորատոր փորձերի ռեակցիաների հավասարումները:

Բնության մեջ ցանկացած փոփոխություն կոչվում է երևույթ։ Բնական երևույթները լինում են ֆիզիկական և քիմիական։ Ֆիզիկական երևույթների դեպքում նոր նյութ չի առաջանում, այլ փոխվում է որևիցե ֆիզիկական հատկություն։ Քիմիական երևույթ, քիմիական փոխարկում, քիմիական ռեակցիաների դեպքում առաջանում են նոր նյութեր, նոր ֆիզիկական, քիմիական և ֆիզիոլոգիական հատկություններով։ Քիմիական ռեակցիաների հատկանիշներն են` հոտի և համի փոփոխությունը, նստվածքի առաջացում կամ անհետացումը, գույնի փոփոխությունը, գազի անջատում կամ անհետացում, ջերմության անջատում կամ կլանում։ Ըստ ելանյթուերի(սկզբնանյութեր, ազդանյութերի), և վերջանյութերի փոփոխությամբ տարբերում են փոխանակման, միացման, քայքայման և տեղակալման։

Գրել` փոխանակման, միացման, քայքայման և տեղակալման օրինականեր

Այն բարդ նյութերը, որոնք կազմված են երկու տարրի ատոմներից, որոնցից մեկը թթվածինն է, կոչվում են օքսիդներ:

Թթուներ են կոչվում այն բարդ նյութերը, որոնց բաղադրության մեջ առկա են մետաղի ատոմի կողմից տեղակալվելու ընդունակ ջրածնի ատոմներ:

Հիմքեր կամ հիդրօքսիդներ են կոչվում այն բարդ նյութերը, որոնք կազմված են մետաղի ատոմից և մեկ կամ մի քանի հիդրօքսիլ խմբերից:

Հիդրոքսիլ խումբ են անվանում մետաղին միացված OH խումբը:

Աղերը բարդ նյութեր են, որոնք կազմված են մետաղների ատոմներից և թթվային մնացորդներից։  

Ո՞րն է <<հգինգերորդ ավելորդ>> միացությունը (ընտրությունը հիմնավորեք)։

ա/KCl, CaS, Al2(So4)3, BaSO3, CaCO3

բ/Na2, Li2S, Ba3(PO4)2, KF, AgNO3

գ/CuCl2, AgCl, ZnCl2, LiCl, BaCl2

դ/KHSO3, FeCl2, Na3PO4, Cu(NO3)2, Na2SO4

Գ-ի տարբերակում բոլոր նյութերը քլորիդներ են, իսկ մնացած տարբերակներում նյութերը խառն են։

Գրե ́ք տրված գծապատկերների համա­պատասխան ռեակցիաների հավասարում­ ները.

Mg → MgO → Mg(OH)2

Mg+O2=MgO

MgO+H2=Mg(OH)2

Li → Li2O → LiOH

Li+O2=LiO2

LiO2+H2O=LiOH

Na → Na2O → NaOH

Na+O2=Na2O

Na2O+H2O=NaOH

K → K2O → KOH

K+O2=K2O

K2O+H2O=KOH

Cu → CuO → CuCl2 →Cu(OH)2

Cu+O2=CuO

CuO+HCl=CuCl2+H2O

CuCl2+H2O=Cu(OH)2+HCl

Ըստ տրված կաղապարների՝  կազմի՛ր բարդ նախադասություններ:
Թեկուզ և ես հոքնած էի , այնուամենայնիվ կատարեցի իմ առաջադրանքները:
Թեպետ ես չեի սոիրում այդ շենքը, սակայն ստիպված պետք է հաճախեի այնտեղ:
Չնայած որ համակարգիչս վատ էր աշխատում, բայց ստիպած բերեցի դպրոց:
Թեև շատ եմ սիրում պաղպաղակ, բայց և այնպես այն ուտելիս հիվանդացա:

Ըստ տրված կաղապարների` կազմի՛ր բարդ նախադասություններ:
Եթե ես ժամանակ ունենաի, ապա կհաճախեի այդտեղ:
Քանի որ ես այսօր շատ ուրախ եմ, հետևաբար արագ կվերջացնեմ առաջադրանքներս:
Քանզի ես սիրեցի այս մրգերը, ուրեմն միշտ գնելու են դրանք:

Ըստ տրված կաղապարների` կազմի՛ր բարդ նախադասություններ: Փորձի՛ր բացատրել՝ ստորակետը այս կառույցներում ինչ դեր  ունի:
Լավ է, որ որոշեցի այսօր տանը մնամ, այլապես մինչև վերջ չեի կարողանա մնալ:
Ոչ թե պետք է չուտենք, այլ ուրիշ անգամվանը թողնենք:
Պետք է ուշադիր լինենք, այլ ոչ թե երկնքում ագռավներին հաշվենք:

Տրված ընդարձակ նախադասությունները դարձրու համառոտ` թողնելով միայն ենթական ու ստորոգյալը:

Ձկները էին իջել:
Մենք կարդում էինք նրա բանաստեղծությունները:

Երեկոն խաղաղ էր:
Խանութն փակ էր:
Եղբայրն ու քույրը կարոտում էին ծնողներին:
Կայսեր հրամանները կատարվում էին:
Անձրևն ու կարկուտը հաջորդում էին իրար:
Մոր աչքը ճանապարհին էր:

1 .
Ինչպիսի՞ն են քիմիական տարրերի զանգվածային հարաբերությունները հետեւյալ բանաձեւերով արտահայտվող նյութերում.
CH4 և NO2

CH4`3:1

NO2`1:2

2.

Լրացրե՛ք բաց թողած բառը. մոլեկուլը նյութի այն ամենափոքր մասնիկն է, որը
պահպանում է տվյալ նյութի հիմնական քիմիական հատկությունները:

3.

Գրե՛ք նյութերի քիմիական բանաձեւերը, եթե հայտնի է, որ դրանց բաղադրության մեջ առկա են.
ա) Նատրիումի երկու եւ ծծմբի մեկ ատոմ,

Na2S
բ) ածխածնի ու թթվածնի մեկական ատոմ:

CO

4.

Ջրում եւ ջրածնի պերօքսիդում թթվածնի օքսիդացման աստիճանը համապատասխանաբար հավասար է.
ա) -2 -2 բ) -2 +2 գ) -2 -1 դ) +2 0
5.

Քրոմի ու թթվածնի միացություններից մեկում քրոմը +3 օքսիդացման աստիճան է ցուցաբերում: Ո՞րն է այդ միացության քիմիական բանաձեւը.
1)CrO

2) Cr2O3

3) CrO2

4) CrO3

5.Դասակարգել անօրգանական նյութերը.

1.  

Օքսիդներ- SO₂   

Հիմքեր- NaOH,    

Աղերեր- KCl,

Թթուներ- H₂SO₄,

2.,

Օքսիդներ- CO₂, CaO 

Աղեր- Na₂CO₃,      

Թթուներ- H₃PO₄

3.

Օքսիդներ- K₂O

Հիմքեր- Mg(OH)₂   

Աղեր- NaCl, BaCO₃

Թթուներ- HF

4.  

Օքսիդներ- MgO,

Աղեր- NaNO3

Թթուներ- HCl, HNO₃, H₂SO₄, H₂CO₃

1. Ո՞ր արտահայտությունն է բնորոշ քիմիական տարր հասկացությանը.

1) տարբեր ատոմների համախումբ է

2) տարբեր կառուցվածքային մասնիկների համախումբ է

3) ցանկացած զանգվածով մասնիկների համախումբ է

4) որոշակի տեսակի ատոմների համախումբ է

2. Կալցիումի օքսիդը կազմված է կալցիում եւ թթվածին տարրերի ատոմներից: Ի՞նչ նյութ է այն.

1) պարզ նյութ

2) միատարր միացություն

3) բարդ նյութ

4) նյութերի խառնուրդ

3. Ո՞ր շարքի զույգ նյութերն են ոչ մետաղական.

1) ծծումբը եւ սնդիկը

2) բրոմը եւ նատրիումը

3) ծծումբը եւ բրոմը

4) ածխածինը եւ ցինկը

4.Ինչու՞ է օզոնը (O3) դասվում պարզ նյութերի շարքին, որովհետեւ.

1) առաջանում է ամպրոպների ժամանակ

2) առաջանում է մեկ տարրի ատոմներից

3) առաջանում է տարբեր տարրերի ատոմներից

4) գազ է

5.Որոշե՛ք տարրերի օքսիդացման աստիճանները հետեւյալ միացություններում.

ա) H⁺¹J^-1, H⁺¹2Se^-2, Se^-2H⁺¹2, Si⁺⁴O^-22

  բ) Ba⁺²O^-2, N⁺⁵2O^-25, P⁺⁵2O^-25, C⁺⁴O^-22

գ) H⁺¹3P⁺⁵O^-24, H⁺¹2Si⁺⁴O^-23, H⁺¹P⁺⁵O^-23, Na⁺¹N⁺⁵O^-23

առաջադրանքներ

առաջադրանքներ

1*

Լրացրեք բաց թողնված բառերը 

Օքսիդներ են կոչվում այն բարդ նյութերը,որոնք կազմված են երկու տարրի ատոմներից,որոնցից մեկը թթվածինն է:

Թթուները այն  բարդ   նյութերն են,որոնք կազմված են թթվային մնացորդից  ատոմներից և ջրածնի ատոմից

Հիմքեր են կոչվում այն բարդ նյութերը,որոնք կաղմված են մետաղի ատոմներից և հիդրօքսո խմբերից:

2*

Ք՞անի քիմիական տարրից է կազմված

HNO3- Kazmvat e 3 qimiqkan taric CO2-kazmvat e 2qimiakan taric

3 *Գրել քիմիական տարրեր անվանումները և հարաբերական ատոմայի զանգվածը

F-ֆտոր19,C-ածխածին12,Pֆոսֆոր31,Si-սիցիլիում28,Na-նատրյում23,H-ջրածին1,

4.Առանձնացնել տրված նյութերը`Fe,SO<sub>2</sub>,HCl,NaCl,BaO,P,Ba(OH)<sub>2,</sub>Al,H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>,Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>,Al(OH)<sub>3</sub>,H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>,Fe<sub>2</sub>O<sub>3</sub>,HNO<sub>3</sub>,KNO<sub>3</sub>,CaCO<sub>3</sub>,CaO,S,Cl<sub>2</sub>,MgO,Mg(NO3)<sub>2</sub>   աղյուսակում և անվանում`

Մետաղներ	Ոչմետաղներ	Օքսիդ	Թթու	Հիմք	Աղ
Fe	P	So2	H2CO3	Ba(OH)2	KNO3
Al	S	BaO	H2SO4	Al(OH)3	CaCO3
Ba	Cl2	Al203	HNO3	Mg(NO3)2	NaCl
		Fe2O3	HCl
		CaO
		MgO

2.Կազմել հետևյալ աղերի բանաձևերը`Կալիումի կարբոնատ

Մագնեզիումի ֆոսֆիդ

Ալյումինի սուլֆատ

Բարիումի սիլիկատ

Ցինկի քլորիդ

5.Հաշվել LiCl-ի

*հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը

*զանգվածային հարաբերությունները *զանգվածայն բաժինները

*նշել կապի տեսակը

6.Որոշել օքսիդացման ասիճանը.

CO, O_2, H₂,HNO₃

*հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը

*զանգվածային հարաբերությունները *զանգվածայն բաժինները

*նշել կապի տեսակը

6.Որոշել օքսիդացման ասիճանը.

CO, O_2, H₂,HNO₃

Ո՞րն է չորրորդ «ավելորդ» տարրը` Mn

2.Քանի՞ քիմիական տարրից է կազմված հետևյալ նյութը ՝ZnS

65+32=97

նշիր այդ նյութը կազմող քիմիական տարրերի անվանումները,հարաբերական ատոմային զանգվածները

3.Լրացրե ́ք բաց թողնված քիմիական նշան­ները.

ա)Ar(Co) = 59

գ)Ar(F) = 19

բ)Ar(Be) = 9

4.Որոշեք օքսիդացման աստիճանը հետևյալ օքսիդներում  և անվանել` N₂O,MgO,Fe₂O₃,MnO₂,Cl₂O₇,P₂O₃,SO₃,SO₂,K₂O,FeO:

5.Հաշվել  մեկ SO3 -ի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը,զանգվածային հարաբերությունները և զանգվածայն բաժինները: s-32+48=80

6. Ո՞ր զույգի երկու միացություններում են բոլոր կապերը կովալենտային. SO2 NO2

1.Լրացրե՛ք աղյուսակը և համեմատե՛ք պղնձի ու ծծմբի
հատկությունները.

Բնորոշ հատկությունները                                                                                                                                                                                 Պղինձ       |    Ծծումբ
1.Էլեկտրահաղորդականություն
2.Ջերմահաղորդականություն
3.Մետաղական փայլ
4.Գույն
5.Խտություն
6.Հալման ջերմաստիճան
7.Կռելիություն

2.

2,2

պատասխան 3]4

2,3

պատասխան 3]էթանոլ

2,4

պատասխան 2]բ,դ

3.Հաշվել NO2 -ում

տարրերի զանգվածների հարաբերությունը. [ Ar ( m ):Ar (n) ]

Ar[N]:Ar[O]x2=Ar[14]:Ar[16]x2=14:32=7:16

հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը. (Mr) օրինակ [Mr (AmBn) = m • Ar (A) + ո • Ar (B)]

Mr=[NO2]=MnO2 Ar[N]+2xAr[O]=14+32=46

զանգվածային բաժինները.( w)

[ω = χ . Ar(∋) /Mr .100%]

w=1×14:46=30%

w=1×16:46=70%

և մոլեկուլի բացարձակ զանգվածը. (m0)

[m0= ]

4.Ո՞ր նյութի մոլեկուլում է քիմիական կապն իոնային.
1) Cl2,
2) CO2,
 3) NH3,
4) KCl:

5.Ո՞ր նյութի մոլեկուլում է առկա կովալենտային կապ.
1) HJ
2)Fe2O3
3) H2O2
4) KCl

6.Յոդի մոլեկուլում` ատոմների միջեւ, ինչպիսի՞ կապ է առկա.
1) կովալենտ բեւեռային,
2) կովալենտ ոչբեւեռային,
3) մետաղական,
4) իոնային:

1*Սովորական պայմաններում նյութը գտնվում է պինդ ագրեգատային վիճակում, ջրում չի լուծվում, էլեկտրական հոսանքի լավ հաղորդիչ է, մուգ մոխրագույն է, կարծր չէ, փխրուն է: Հետեւյալ երեք նյութերից որի՞ ֆիզիկական հատկություններն են թվարկված` ալյումին, պղինձ, գրաֆիտ:

2*Հետեւյալ շարքից առանձնացրե՛ք մարմինների եւ նյութերի անունները՝
ջերմաչափ, ջուր, պարաֆին, մոմ, պղինձ, մատանի, պոլիէթիլեն,
ապարանջան, արծաթ, սեղան, փայտ, դանակ, երկաթ, ալյումին:

ջերմաչափ,մոմ,մատանի,ապարանջան,սեղան,դանակ

ջուր,պարաֆին,պղինձ,պոլիէթիլեն,արծաթ,փայտ,երկաթ,ալյումին

3*Ստորեւ թվարկված հատկություններից ո՞րը ֆիզիկական չէ.
դ) այրվելու ունակությունը