Նպատակ.

Կարողանալ որոշել պինդ մարմնի խտությունը:

Անհրաժեշտ սարքեր և նյութեր.

Չափագլան, լծակավոր կշեռք, կշռաքարեր, ուղղանկյունանիստ և կամայական ձևի ոչ մեծ պինդ մարմիներ, թել, միլիմետրային բաժանումներով քանոն:

____________________________________________________________________________________________

Աշխատանքի ընթացքը.

Հիշենք, որ ծավալը մարմնի զբաղեցրած տեղն է: ՄՀ-յում ծավալի հիմնական միավորը այլ խորանարդի ծավալն է, որի բոլոր կողմերը 1մ է: Օկտագործում են նաև այլ միավորներ՝ 1դ,1սմ,1մլ,1լ,1մմ,1մ

1լ=1դ^3

____________________________________________________________________________________________

1մ^3=1մ*1մ*1մ=10դմ*10դմ*10դմ=1000դ^3=1000լ

1լ=1/1000մ^3=0,001մ^3

CL2-Կ. Շելլեն: Սովորական պայմաններում քլորը սուր, հեղձուցիչ հոտով, դեղնականաչավուն, օդից 2,5 անգամ ծանր գազ է: Քլորը շատ ռեակցունակ նյութ է և փոխազդում է բազմաթիվ նյութերի հետ։ Քլորը լայնորեն օգտագործվում է արդյունաբերության մեջ։ Այն օգտագործվում է աղաթթվի արդյունաբերական ստացման և այնպիսի նյութերի պատրաստման համար, որոնք օգտագործվում են գործվածքներն սպիտակեցնելու համար։

226.

5^3

2^3

(3x)^3

(4y)^3

(my)^3
(a2b)^3
(xy2)^3                                                                                                                                                  (1/2p)^3

227.
x3 + 8=(x+2)(x^2-2x+4)

27 + a3=(3+a)(9-3a+a2)
1 + m6=(1+m^2)(1-m+m^2)
p9 + 64=(p^3+4)(p^6-4p^3+16)

Օգտագործվող սնունդի կազմը և քանակը կախված է.

• Տարիքից
• Սեռից
• Մասնագիտությունից
• Կլիմա

                                                                     Կալորիա

1.Ատոմը՝շարունակեք 

դա մարմնի փոքրագույն մասնիկն է։ Հունարենից այն թարգմանվում է անբաժանելի
2.Տարրը՝ շարունակեք

Տարրը դա ատոմների որոշակի տեսակն է
3.Ատոմը կազմված է՝

նիտռոնից, էլեկտրոնից և պռոտոնից
4.Ֆիզիկական երևույթների ժամանակ և ատոմ ները և մոլեկուլները պահպանվում են,իսկ քիմիակամ երևույթների ժամանակ մոլեկուլները քայքայվում են ատոմները պահպանվում են,
5.Պարզ են կոչվում այն նյութերը,որոնք կազմված են նույնատիպ ատոմներից:Բարդ են կոչվում այն նյութերը,որոնք կազմված են տարբեր տեսակի ատոմներից:
6.Բերեք օրինակներ ատոմների և մոլեկուլների շարժման հետ:
7.Պինդ,հեղուկ,գազային  նյութերում ատոմները և մոլեկուլներ գտնվում են՝ 

Պինդի ժամանակ ատոմները և մոլեկուլները համարյա չեն շարժվում

հեղուկ նյութերում ատոմները և մոլեկուլներ ավելի շատ շարժման մեչ են  քան պինդ նյութերում

գազային նյութերում ատոմները և մոլեկուլները ամեն շատն են շարժման մեջ։

Այսպիսով՝ բորբոսած հացի «մաքուր» մաս գոյություն չունի. եթե հացի վրա բորբոս կա, դա նշանակում է, որ այն ախտահարել է նաև «մաքուր» մասերը:

Թե որքանով է վտանգավոր այդ բորբոսը, կախված է սնկի տեսակից: Դրանց մի մասը համեմատաբար քիչ վտանգավոր է, բայց մի մասն իսկապես սպառնում է առողջությանը:

Այսպես, հոլովակի համաձայն, Կլադոսպորիում տեսակի սնկերը համեմատաբար անվտանգ են, թեև կարող են ալերգիա առաջացնել: Բայց, օրինակ, կեղևային Պենիցիլինն արտադրում է տոքսիններ, որոնք թունավորում են առաջացնում:

Հետաքրքիր է, որ կարճատև ջերմային մշակումը չի վնասազերծում սնկերի տոքսինները:

Սակայն նշենք, որ բորբոսած մթերքներ ուտելու համար բացառություններ կան: Դիետոլոգ Քեթրին Զերատկին Mayo Clinic կայքի իր բլոգում նշում է, որ պինդ տեսակի պանրից բորբոսած մասը կտրելուց հետո այն կարելի է ուտել:

Գարնանը սոճու շիւերի վրայ առաջանում են իգական և արական կոններ: Գագաթներին  կարմիրավունները իգական կոներն են , նրանց թեփիկների վրայ կայ սաղմնասերմեր որտեղ պիտի զարգանան ձւաբջջիջները :Շիւերի հիմքում , փշատերևների արանքում գտնիում է փոքրիկ օվալաձև արրական կոների բազմությունը , թեփոիկների ներքևի կողմում գոյանում են ծաղկափոշսւ պարիկները , նրանց մեջ զարգանում են  ծաղկեփոշիները որից ձևավորվում են արրական ձվաբջիջներ կամ “սպերմներ ” :  Ծաղկեփոշին շատ թեթև է , քամուց տարածիում է և փոշոտում է իգական կոները , երբ փոշին ընգնում է իգական կոնի սաղմնասերմի մեջ , նրա թեփուկները սեղմւում են և կպչում  : Բեղմնավորումը կատարւում է մեկ տարի անց : Այդ ժամանակ իգական կոները մեծանում են եւ կանաչում , ծաղկափոշին կոնի մեջ առաջացնում է խողովակներ , որը սերմերը միացնում է ձվաբջջիջին ու կատարվում է բեղմնավորում:Սոճու սերմերը հասունանում են մեկ ու կես տարի անց փոշոտումից հետո , կենը դառնում է ” մակռունի ” նրա թեփուկները բացւում են և սերմերը թափվում :Բարենպաստ պայմաններում սերմերը աճում են և առաջանում են նոր բոյսեր :

Ամեոբայի կենսակերպը, կառուցվածքը և շարժումը

Սովորաբար մանրադիտակային չափի (տրամագիծը՝ մինչև 50 մկմ) կենդանիներ են։ Կան նաև «հսկա» ամեոբաներ։ Pelomixa binucleata-ի մեծությունը հասնում է 3 մմ։ Մեծ մասամբ միակորիզ են, չունեն մարմնի կայուն ձև, կմախք։ Շարժվում են ժամանակավորապես առաջացող կեղծ ոտքերի օգնությամբ։ Սովորական ամեոբան հանդիպում է կեղտոտված ջրով լճակների հատակում, տիղմի մեջ։ Նա նման է փոքրիկ (0,2-0,5 մմ), հասարակ աչքով հազիվ նկատելի, անգույն դոնդողագնդիկի, որը շարունակ փոխում է իր ձևը։ Ամեոբա բառը առաջացել է հունարեն αμοιβή բառից, որը նշանակում է փոփոխվող։ Ամեոբայի կառուցվածքի մանրամասները կարելի է դիտել միայն մանրադիտակով։ Ամեոբայի մարմինը կազմված է կիսահեղուկ ցիտոպլազմայից, որի ներսում տեղավորված է նրա ոչ մեծ բշտիկաձև կորիզը, այսինքն՝ նա միաբջիջ է, բայց այդ բջիջը ինքնուրույն կյանք վարող ամբողջական օրգանիզմ է։ Ցիտոպլազման գտնվում է մշտական շարժման մեջ։ Եթե ցիտոպլազմայի հոսքը ուղղվում է մակերևույթի որևէ կետին, նրա մարմինը այդ նույն կետում արտափքվում է։ Այն չափերով մեծանում է, դառնում մարմնի ելուստ՝ կեղծ ոտք, նրա մեջ ներհոսում է ցիտոպլազման և այդ եղանակով ամեոբան տեղաշարժվում է։ Ամեոբան և մյուս նախակենդանիները, որոնք ընդունակ են կեղծ ոտքեր առաջացնելու, պատկանում են արմատոտանիների դասին։ Այդ անունը նրանք ստացել են արտաքին այն նմանության համար, որ կա նրանց կեղծ ոտքերի և բույսերի արմատների միջև։

Սննդառությունը

Միաժամանակ կարող են առաջանալ ամեոբայի մի քանի կեղծ ոտքեր, որոնցով նա շրջապատում է սնունդը՝ բակտերիաներ, ջրիմուռներ, այլ նախակենդանիներ։ Որսը ներառվում է ցիտոպլազմայի մեջ և նրա շուրջը ցիտոպլազմայից արտադրվում է մարսողական հյութ։ Առաջանում է բշտիկ՝ մարսողության վակուլ։

Մարսողական հյութը լուծվում է սննդի բաղադրության մեջ մտնող նյութերի մի մասը և մարսում դրանք։ Լուծված վիճակում սննդանյութերը վակոուլից ներծծվում են ցիտոպլազմայի մեջ և օգտագործվում ամեոբայի մարմնի կառուցման համար։ Չլուծված մնացորդները դուրս են ընկնում ամեոբայի մարմնի յուրաքանչյուր մասից։

Շնչառություն

Մնվում են բակտերիաներով, մանր ջրիմուռներով, նախակենդանիներով։

Ամեոբան շնչում է ջրում լուծված թթվածնով, որը թափանցում է նրա ցիտոպլազմայի մեջ մարմնի ամբողջ մակերեսով։ Թթվածնի մասնակցությամբ ցիտոպլազմայի բարդ նյութերը քայքայվում են ավելի պարզ նյութերի։ Դրա հետևանքով արտադրվում է էներգիա, որն անհրաժեշտ է օրգանիզմի կենսագործունեության համար։ Միաժամանակ ցիտոպլազմայում կուտակվում են ամեոբայի համար վնասակար ածխաթթու գազ և այլ նյութեր։

Կենսագործունեության վնասակար նյութերի և ավելորդ ջրի արտաթորումըծ

Վնասակար նյութերը ամեոբայի օրգանիզմից հեռանում են նրա մարմնի մակերևույթով, ինչպես նաև հատուկ բշտիկի՝ կծկուն վակոուլի միջոցով։ Ամեոբային շրջապատող ջուրը շարունակ ներծծվում է ցիտոպլազմայի մեջ, ջրիկացնելով այն։ Ածխաթթու գազով և վնասակար նյութերով լուծված ավելորդ ջուրը աստիճանաբար լցվում է վակուոլը։ Ժամանակ առ ժամանակ վակուոլի պարունակությունը ցայտում է դուրս։

Այսպիսով, շրջապատող միջավայրից ամեոբայի օրգանիզմի մեջ են մտնում սնունդ, ջուր, թթվածին։ Ամեոբայի կենսագործունեության հետևանքով դրանք փոփոխվում են։ Մարսված սնունդը նյութ է ծառայում ամեոբայի մարմնի կառուցման համար։ Ավելի վաղ յուրացված նյութերը թթվածնի ազդեցությամբ մասամբ տարրալուծվում են ավելի պարզ նյութերի։ Այդ դեպքում արտադրվում է էներգիա, որն անհրաժեշտ է շարժման և մարսողության համար։ Առաջացած ածխաթթու գազ և ամեոբայի համար վնասակար այլ նյութեր դուրս են գալիս մարմնից։ Կատարվում է նյութափոխանակություն։ Ոչ միայն ամեոբան, այլև մյուս բոլոր կենդանի օրգանիզմները չեն կարող գոյություն ունենալ առանց նյութափոխանակության, ինչպես իր մարմնի ներսում, այնպես էլ շրջապատող միջավայրի հետ։

Բազմացումը

Բազմանում են հիմնականում անսեռ ճանապարհով՝ կիսվելով։

Ամեոբայի սնվելուց հետո նրա մարմինն աճում է։ Մեծացած ամեոբան պատրաստվում է բազմացման։ Բազմացումն սկսվում է կորիզի փոփոխությամբ։ Կորիզը ձգվում է, լայնակի ակոսիկով բաժանվում է երկու կեսերի, որոնք իրարից հեռանում են տարբեր կողմեր։ Այնուհետև ամեոբայի մարմնի վրա առաջանում է կենդանուն երկու մասի բաժանող սեղմվածք։ Յուրաքանչյուր մասի մեջ ընկնում է մեկական կորիզ։ Երկու մասերի միջև ցիտոպլազման կտրվում է, և առաջանում է երկու ամեոբա։ Կծկուն վակուոլը մնում է նրանցից մեկի մեջ, իսկ մյուսի մեջ առաջանում է նորը։ Այսպիսով, ամեոբան բազմանում է երկու մասի կիսվելով։ Օրվա ընթացքում կիսվելը կարող է կրկնվել մի քանի անգամ։ Սկզբում կիսվում է կորիզը, այնուհետև կիսվում է ցիտոպլազման։

Ցիստան

Անբարենպաստ (ջրի ջերմություն, սննդանյութի անբավարարություն) պայմաններում դառնում են գնդաձև և պատենավորվում ամուր թաղանթով (ցիստով)։ Բարենպաստ պայմաններում այդ թաղանթը քայքայվում է, և ամեոբաները դուրս են գալիս։

Ամեոբայի սնվելը և բազմանալը կատարվում է ամբողջ ամռան ընթացքում։ Աշնան ցրտերն սկսվելիս ամեոբան դադարում է սնվելուց, մարմինը կլորանում է, նրա մակերեսին առաջանում է ամուր պաշտպանական թաղանթ՝ ցիստա։ Նույնը տեղի է ունենում, երբ չորանում է լճակը, որտեղ ապրում են ամեոբաները։ Ցիստավորված ամեոբան դիմանում է իր կյանքի համար անբարենպաստ պայմաններին։ Բարենպաստ պայմաններին ամեոբան դուրս է գալիս ցիստայի թաղանթից։ Նա արձակում է կեղծ ոտքեր, սկսում է սնվել և բազմանալ։ Քամու ցրած ցիստաները նպաստում են ամեոբայի տարաբնակմանը։

hablar-Խոսել

Esquchar-Լսել

Escribir-Գրել

Dibujar-Նկարել

Cantar-Երգել

Bailar-Պարել

Pasear-Քայլել

Correr-Վազել

Saltar-Թռնել

Nadar-Լողալ

Gritar-Գոռալ

Tocar-Նվագել

Pintar-Ներկել

1. A ti te gusta el libro.- A ti te gustan los libros
2. A Ana le gusta el colegio.- A Ana le gustan los colegio.
3. No nos gusta la clase.-No nos gustan las clases.
4. A ellos les gusta el lápiz.- A ellos les gustan los lapizes.
5. No me gusta el cuaderno.- No me gustan los cuadernos.
6. Os gusta el profesor de literatura.
7. A Pablo y Juan les gusta la clase de español.
8. No me gusta el examen.
9. Te gusta mucho el libro de historia.
10. A ellos les gusta el bolígrafo.