33․
P=6+8+10=24սմ
P=24/2=12սմ
P=24սմ
46.
MK=10սմ
NF=6սմ
KF=FN
MF=MK+KF
MF=MK+FN=10+6=16սմ
LE=MF/2=8սմ
LS=LE-SE
LS=LE-NF=8-6=2սմ
Երկրաչափություն
Месяц: Октябрь 2020
1.Поставить во множественном числе данные прилагательные и существительные.
Высокий урожай-высокие урожайи, родное село-родные села, синее море-синие моря, широкая река-широкие реки, дальняя роща-дальние рощи.
2.Поставить прилагательные +существительные во множественном числе.
Отличная отметка-отличные отметки, прилежный ученик-прилежные ученики , дальнее село-дальные села, топкое болото-топкие болота, синяя лента-синие ленты, новая линейка-новые линейки.
1.Լրացրե՛ք աղյուսակը և համեմատե՛ք պղնձի ու ծծմբի
հատկությունները.
Բնորոշ հատկությունները Պղինձ | Ծծումբ
1.Էլեկտրահաղորդականություն
2.Ջերմահաղորդականություն
3.Մետաղական փայլ
4.Գույն
5.Խտություն
6.Հալման ջերմաստիճան
7.Կռելիություն
2.
2,2
պատասխան 3]4
2,3
պատասխան 3]էթանոլ
2,4
պատասխան 2]բ,դ
3.Հաշվել NO2 -ում
տարրերի զանգվածների հարաբերությունը. [ Ar ( m ):Ar (n) ]
Ar[N]:Ar[O]x2=Ar[14]:Ar[16]x2=14:32=7:16
հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը. (Mr) օրինակ [Mr (AmBn) = m • Ar (A) + ո • Ar (B)]
Mr=[NO2]=MnO2 Ar[N]+2xAr[O]=14+32=46
զանգվածային բաժինները.( w)
[ω = χ . Ar(∋) /Mr .100%]
w=1×14:46=30%
w=1×16:46=70%
և մոլեկուլի բացարձակ զանգվածը. (m0)
[m0= ]
4.Ո՞ր նյութի մոլեկուլում է քիմիական կապն իոնային.
1) Cl2,
2) CO2,
3) NH3,
4) KCl:
5.Ո՞ր նյութի մոլեկուլում է առկա կովալենտային կապ.
1) HJ
2)Fe2O3
3) H2O2
4) KCl
6.Յոդի մոլեկուլում` ատոմների միջեւ, ինչպիսի՞ կապ է առկա.
1) կովալենտ բեւեռային,
2) կովալենտ ոչբեւեռային,
3) մետաղական,
4) իոնային:
x+y-5=0
y=4
x+4-5=0
x=1
1+4-5=0
2]y-5=0
y=0+5
5-5=0
3]2x-y+2=0
y=4
2x-4+2=0
2x=4+2
2x=6
x=3
2×3-4+2=0
6-4+2=0
4]x+3=0
x=0-3
x=-3
-3+3=0
13
1]x-3y+2=0
x=3y-2
2]3x+2y-5=0
3x=-2y+5
3]-x+2y-3=0
-x=-2y+3
4]2x-y+4=0
y=-2x-4
Հայոց լեզու
ա/ աղցան, խախտել, փոխնորդ, պղպեղ, դաղձ, բողկ, դժխեմ, գաղտնիք, ներգաղթ, բախտավոր, կողք, աղքատ, ախտածին, պղպջակ, խրոխտ, սխտոր, եղերերգ, գողտրիկ, դժոխք, ծախսել:
բ/ եղջյուր, հաղթանդամ, ժխտել, խրախճանք, գաղջ, գեղջուկ, մառախուղ, տաղտուկ, զեղչել, կխտար, սանդուղք, կեղտակորույս, ջրախեղդ, ծաղկեպսակ, վխտալ, ոսկրախտ, հաղթանակ:
գ/ ժանտախտ, գաղտագողի, վախճան, ախտահանել, կաղկանձել, տաղերգու, զղջալ, հաղթահարել, կմախք, ընձուղտ, լեռնաշղթա, եղկելի, հղփանալ, փեղկ, ուղտապան, ուխտադրուժ, ախտահարվել, աղտոտ:
դ/ աղճատել, հարբուխ, խեղանդամ, ախտ (հիվանդություն), աղտ (կեղտ), ուղտ (կենդանի), ուխտ (երդում), հարբուխ, խոզապուխտ, թախծադեմ, կարմրախտ, թուղթ, շղթայակապ, գաղտնապահ, տառեխ, հղկել, գաղտնի, փողկապ, ապերախտ, անեղծ, փոցխ, ախտորոշում, եղբայր:
ե/ թղթատար, նախատինք, պանդուխտ, եղյամ, բքախեղդ, կեղծավոր, թախանձել, կողպեք, կթղա (գավաթ), ձաղկել,ձախորդ,նախշազարդել, նախօրե, քաղց, հեղգ (ծույլ), կեղտոտ, հեղձուցիչ, բեղ, փտախտ, ակնբախ, աշխետ (ձի), ապաբախտ, արտագաղթ, գաղտնածածուկ, ծաղկահյուս, շարժասանդուղք:
զ/ խեղդուկ, մաղթանք, դշխուհի (թագուհի), մխկտալ, զմրուղտյա, բաղձալի, Ջավախք, ուխտատեղի, ողկույզ, նողկալի, ապուխտ, սեղմել, թխվածք, շաղկապ, ողբերգակ, թուխպ, ողջ, դրախտային, ուղտափուշ, գաղթօջախ, բարեբախտ, ծաղկազարդ, բախտակից, սանդղահարթակ, դժբախտ, թախծաժպիտ, թոքախտ:
Բաց թողած տեղերում լրացրու Ձ,Ծ,Ց.
Բաց թողած տեղերում լրացրու Ձ,Ծ,Ց.
ա/ ալեկոծություն, ածխագործ, ակաղձուն (լեփ-լեցուն), ամբարձիչ, այտուցվել, անձավ (քարայր), անցավ (առանց ցավի), անձեռոցիկ, առաձգական, առանցք, առեղծված, առկայծել, արվարձան, արտառոց, արցունք, բազմափորձ, բարյացակամ, բարձել, բարձրախոս, բարձրահասակ, գեղձ, գլուխգործոց, գլուխկոնծի, գծուծ(մանրախնդիր), դարձյալ, դարձնել, դարձվածք, դեղձենի, դերձակ, դյուցազն, խեցեղեն, կաթնահունց, կաթվածահար, կառուցվածք:
բ/ հանդերձարան, մրցավար, ածխաթթու, ասացվածք, արձագանք, արձակագիր, արձակուրդ, բարձիթողի, դեղձանիկ, դողէրոցք, զեղծարար, ընդարձակ, ընթացք, ընթերցել, թախանձել, թախծադեմ, թյուրիմացություն, թրծել, լայնարձակ, լացակումած, լացուկոծ, լիցք, լծկան, լռակյաց, լվացք, լուցկի, խոտհունձ, կազմվածք, կայծկլտալ, կառամատույց, կատարածու, փորձություն, անձկալի, բարձրանիստ, թախծել, ծածկել, կեղծամ, կեցվածք, կցկտուր, կցմցել:
գ/ Հանդիպակաց, հանգուցյալ, հայացք, հանկարծ, հոծ, ձյունածածկ, ձվածեղ, մազապուրծ, մրցունակ, վարձավճար, փորձառու, անբիծ, անդամալույծ, անեծք, անեղծ, բարձունք, բացարձակ, բռունցք, բոցկլտալ, թխվածք, խցանահան, խցկել, խուրձ, ծածկագիր, ծածկոց, ծոծրակ, հարձակում, հեծկլտալ, հարցուփորձ:
դ/ մղձավանջ, մտածմունք, մտացածին (հորինած), մրցակից, նայվածք, շինծու (կեղծ), ոսկեզօծ, ործկալ, վարձահատույց, փորձանոթ, ակնածանք, աղցան, լուսարձակ, հերարձակ, հինավուրց, հնձել, հնոց, պախուրց (սանձ), ջրահեղձ, սանձարձակ, հեղձուցիչ, վեհապանծ, վերամբարձ, տողադարձ, տրցակ, ցնցոտի, ուրց, փղձկալ, փորձանք, քաղց, քաղցրահնչուն, քաղցրավենիք, քարածածկ, օձիք:
Սխալ ճիշտ
| ներկաների մեծ մասը ծափահարեցին | ներկաների մեծ մասը ծափահարեց | ||
| արձանը փողոցի վրա | արձանը փողոցում | ||
| մատեր | մատներ | ||
| խոսալ | խոսել | ||
| փախնել | փախչել | ||
| ցրտից սառել | ցրտից սառչել | ||
| հորմոնալ | հորմոնային | ||
| հիշացնել | հիշեցնել | ||
| գերանալ | գիրանալ | ||
| անձեռնոցիկ | անձեռոցիկ | ||
| իրանց | իրենց | ||
| հավաքածո | հավաքածու | ||
| ժողովածո | ժողովածու | ||
| իմաստալից | իմաստալի | ||
| գլուխս պտտվում է | գլխիս պտտվում է | ||
| կամուրջի | կամրջի | ||
| իր մեջ ներառում է | ներառում է | ||
| պոչին նստել | հետևել | ||
| կրկին անգամ | կրկին, վերստին | ||
| վայրենի աղջիկ | վայրի աղջիկ | ||
| ավիրել | ավերել | ||
| ներ է կրված Ռուսաստանից | ներկրված է Ռուսաստանից | ||
| քայլելուց խոսել | քայլելիս խոսել | ||
| հինգին վեց պակաս | հինգից վեց է պակաս | ||
| երեկոյան ժամը 19-ին | երեկոյան ժամը 7-ին | ||
| կցույց տամ | ցույց կտամ | ||
| երեկոյան ժամը 19-ին | երեկոյան ժամը 7-ին | ||
| համաձայնել ասածների հետ | համաձայնել ասածներին | ||
| սիրահարվել նրա վրա | սիրահարվել նրան | ||
| ներողություն խնդրել նրան | ներողություն խնդրել նրանից | ||
| տեղյակ լինել դեպքի մասին | տեղյակ լինել դեպքից/դեպքին | ||
| իմ մոտ/վրա/պես/նման/համար | ինձ մոտ/վրա/պես/նման/համար | ||
| տեղյակ լինել դեպքի մասին | տեղյակ լինել դեպքից/դեպքին | ||
| ծիծաղալ | ծիծաղել | ||
| սառչելով | սառելով | ||
| սառում ենք | սառչում ենք | ||
| կաշվեգործ | կաշեգործ | ||
| վայրկյանական | վայրկենական | ||
| առօրյական | առօրեական | ||
| ութանասուն | ութսուն |
Ռուսերեն
Упражнение 1. Замените прямую речь косвенной.
А) 1. Я сказал Павлу: «У меня есть два билета в театр». 2. Он сказал мне:
«Я уже видел этот спектакль». 3. Анна написала своим родителям: «Я скоро
приеду домой». 4. Родители ответили ей: «Мы давно ждём тебя». 5. Мой брат
позвонил мне и сказал: «Вечером я буду у тебя». 6. Миша написал отцу: «Я сдал
все экзамены». 7. Я сказал сестре: «Ты должна посмотреть этот фильм». 8. Она
ответила мне: «Я уже смотрела его».
1 Он сказал Павлу: Что У него есть два билета в театр.
2 Он сказал мне: Что он уже видел этот спектакль.
3 Анна написала своим родителям: Что скоро она приедит домой.
4. Родители ответили ей: Что они давно ждали её
5. Мой брат позвонил мне и сказал: Что вечером я буду у тебя.
6. Миша написал отцу: Что он сдал все экзамены.
7. Я сказал сестре: Что ты должна посмотреть этот фильм.
8. Она ответила мне: Что она уже смотрела его».
Б) 1. Андрей сказал нам: «Завтра у нас в клубе будет концерт». 2. Друзья
сказали ему: «Мы хотим пойти на этот концерт». 3. Он ответил нам: «В кассе
уже нет билетов». 4. Мы сказали ему: «Ты должен помочь нам купить билеты».5Мой товарищ сказал мне: «Я не видел этот фильм». 6. Я сказал ему: «У меня есть лишний билет». 7. Он сказал мне: «Мне нужно два билета». 8. Преподаватель сказал студентам: «Завтра вы начнѐте читать новый рассказ». 9. Студенты ответили: «У нас в книге нет этого рассказа». 10. Преподаватель сказал им: «Вы можете взять этот рассказ в библиотеке».
1. Андрей сказал нам: Что у них завтра в клубе будет концерт.
2. Друзья сказали ему: Что они хотят пойти на этот концерт.
3. Он ответил нам: Что в кассе уже нет билетов.
4. Мы сказали ему: Что он должен помочь им купить билеты.
5 Мой товарищ сказал мне: Что он не видел этот фильм
6. Я сказал ему: Что у него есть лишний билет.
7. Он сказал мне: Что ему нужно два билета.
8. Преподаватель сказал студентам: Что завтра они начнут читать новый рассказ.
Պատմություն
Բնակչություն (բնակչություն) — վերարտադրության գործընթացում շարունակաբար թարմացվում է Երկրի վրա, որպես ամբողջություն կամ դրա ցանկացած մասում (երկրի, երկրների խմբերի և այլնի) բնակվող մարդկանց մի ամբողջություն: Բնակչության հետազոտությունը շատ գիտական առարկաներից կարևոր խնդիր է: Դա մարդիկ են (բնակչություն), ովքեր ի վերջո արտադրում և սպառում են հասարակության կողմից ստեղծված բոլոր նյութական և ոչ նյութական օգուտները: Մեզանից յուրաքանչյուրը, չնայած բոլոր տարբերություններին և բնութագրիչներին, ընդամենը բնակչության մեջ գտնվող մարդկանց ամբողջության մի մասն է:
Բնակչությունը նույնիսկ ավելի մեծ համակարգի ՝ հասարակության ենթահամակարգերից մեկն է: Բնության, նյութական բարիքների և բուն կյանքի արտադրության, ինչպես նաև շատ այլ կարևոր խնդիրների լուծման համար փոխազդեցության գործընթացում հասարակությունը պետք է պատշաճ կերպով կազմակերպվի: Հետեւաբար, հասարակությունն ունի բարդ կառուցվածք (կազմակերպություն), որը զարգացել է մարդկության ողջ պատմական զարգացման ընթացքում: Այսպիսով, տարանջատեք հասարակության քաղաքական, տնտեսական, սոցիալական և այլ կառույցները (կազմակերպությունները):
Բաղադրիչ (ճյուղային) կազմակերպության հետ միասին, Երկրի գրեթե ցանկացած բարդ համակարգում, մոլորակի մակերևույթում, անպայման, կա տարածքային (աշխարհագրական) կազմակերպություն ՝ կապված բնական և սոցիալ-տնտեսական պայմանների լայն բազմազանության հետ: Հետեւաբար, ամենակարևոր կազմակերպություններից (կառույցներից) մեկը հասարակության տարածքային կազմակերպումն է: լայն իմաստով հասարակության տարածքային կազմակերպությունն ընդգրկում է աշխատանքի աշխարհագրական բաժանման, արտադրական ուժերի տեղակայման, մարդկանց վերաբնակեցման, հասարակության և բնության փոխհարաբերությունների, տարածաշրջանային սոցիալ-տնտեսական քաղաքականության և այլնի հետ կապված բոլոր խնդիրները: … հետեւաբար, այն միանգամից ունի երկու նեղ սահմանում:
Հասարակության տարածքային կազմակերպում.
1) դա բնակչության, արտադրության, բնության կառավարման գործող տարածքային կառույցների համադրություն է, որը միավորված է կառավարման կառույցներով.
2) դա բնակչության տեղակայման և արտադրության, բնության կառավարման գործընթացների կամ գործողությունների ամբողջություն է հաշվի առնելով նրանց հարաբերությունները, կապերը, ենթակայությունը և փոխկախվածությունը ամբողջ հասարակության և նրա առանձին տարածքային համայնքների սոցիալ-տնտեսական զարգացումը արագացնելու համար:
Այսպիսով, բնակչության տարածքային կազմակերպությունը հասարակության տարածքային կազմակերպության հիմնական բաղադրիչներից մեկն է `աշխատանքի տարածքային բաժանման, արտադրական ուժերի տեղակայման, պետությունների վարչատարածքային կազմակերպման, տնտեսական գոտիավորման և այլնի հետ: Բնակչության տարածքային կազմակերպումը միաժամանակ կարելի է դիտարկել երկու առումով.
1) որպես ցանկացած տարածքում բնակչության կազմակերպման գործընթաց.
2) այս գործընթացի արդյունքում `բնակչության հետ կապված առկա տարածքային համակարգերը (քանակը և խտությունը, կազմը, բնակավայրը, բնակավայրերի ցանցը, միգրացիան և այլն):
Բնակչության տարածքային կազմակերպման օբյեկտը բնակչությունն է (բնակչություն), որն ուսումնասիրում են նաև բազմաթիվ գիտություններ ՝ ժողովրդագրություն, ազգագրություն, սոցիոլոգիա, մարդաբանություն, բնակչության աշխարհագրություն, հոգեբանություն և այլն:
Դրա ասպեկտը բնակչության տարածքային կառույցներն են և բնակչության բաշխման գործընթացների ամբողջությունը: Վերջնական գոլ. հետազոտություն — արագացնելով ինչպես ամբողջ հասարակության, այնպես էլ նրա առանձին տարածքային համայնքների սոցիալ-տնտեսական զարգացումը ՝ բնակչության տարածքային կազմակերպումը օպտիմալացնելով:
Առարկան, ասպեկտը և նպատակը միասին կազմում են կարգապահության առարկան, որը թույլ է տալիս նրան առանձնացնել այլ գիտություններից, ուստի բնակչության տարածքային կազմակերպությունը գիտական առարկա է, որն ուսումնասիրում է բնակչության առկա տարածքային կառույցների տեղակայման գործընթացները ՝ դրանք օպտիմալացնելու համար ՝ հասարակության սոցիալ-տնտեսական զարգացումը արագացնելու համար:
Այս սահմանման հիման վրա կարելի է առանձնացնել կարգապահության մի քանի հիմնական գիտական առաջադրանքներ.
1) բնակչության տարածքային կազմակերպության ներկա վիճակի ուսումնասիրություն.
2) բնակչության տարածքային կազմակերպումը որոշող գործոնների լուսաբանումը.
3) բնակչության տարածքային կազմակերպության պատմական վերքի վերլուծություն.
4) բնակչության տարածքային կազմակերպության զարգացման օրինաչափությունների բացահայտում.
5) բնակչության տարածքային կազմակերպության խնդիրների լուծման ուղիներ գտնելը.
6) բնակչության օպտիմալ տարածքային կազմակերպման մոդելների կառուցումը հեռանկարային սոցիալ-տնտեսական զարգացման տեսանկյունից.
7) բնակչության առկա տարածքային կազմակերպումը օպտիմալացնելու ուղիների որոշում,
8) պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինների օպտիմալացման մեթոդների մշակում:
Բացի այդ, լուծվում են բազմաթիվ առանձնահատկություններ կապված որոշակի երկրում բնակչության տարածքային կազմակերպման հրատապ խնդիրների, ինչպես նաև ընդհանուր մշակութային բնույթի խնդիրների հետ բնակչության մասին գիտելիքների տարածում, մարդկանց կյանքի կազմակերպման տարածքային տարբերություններ, դրանց պատճառներ և այլն:
Բնակչության տարածքային կազմակերպումը կապված է բազմաթիվ գիտական առարկաների, առաջին հերթին հետազոտության ընդհանուր օբյեկտի բնակչության հետ: Բայց հատկապես սերտ կապեր կան ժողովրդագրության և բնակչության աշխարհագրության հետ: Փաստորեն, բնակչության տարածքային կազմակերպումը գտնվում է բնակչության ժողովրդագրության և աշխարհագրության խաչմերուկում: Հետեւաբար, եկեք մի փոքր ավելի մանրամասն խոսենք այս երկու գիտությունների վրա:
Populationողովրդագրությունը բնակչության գիտությունների խմբում առանձնահատուկ, ինչ-որ առումով կենտրոնական տեղ է զբաղեցնում: Այն առաջացել է դեռ 17-րդ դարում: եւ բառացիորեն թարգմանվում է որպես «ժողովրդական նկարագրություն»: Ներկայումս ժողովրդագրությունը գիտություն է այս գործընթացի սոցիալ-պատմական պայմանով բնակչության արտադրության օրենքների մասին: Այս դեպքում վերարտադրությունը սովորաբար լայնորեն մեկնաբանվում է ՝ ընդգրկելով ինչպես բնակչության բնական շարժի գործընթացները (ծնելիություն, մահացություն և այլն), այնպես էլ բնակչության մեխանիկական շարժումը (միգրացիա), և երբեմն նույնիսկ սոցիալական շարժումը (կրթության մակարդակի փոփոխություններ, մասնագիտություն և այլ սոցիալական անցումային շրջաններ խմբերը ուրիշներին): Սոցիալ-պատմական պայմանավորումը ներառում է նաև ժողովրդագրական գործընթացների տարածքային տարբերակումը, որի պատճառներն ու օրինաչափությունները բացահայտվում են տարածաշրջանային ժողովրդագրության միջոցով:
Բնակչության աշխարհագրությունն ուսումնասիրում է բնակչության տարածքային խմբերը և բնակավայրերի համակարգերը, որոնցում ապրում և աշխատում է այդ բնակչությունը, իրենց դինամիկայով, բնական միջավայրի և տնտեսության հետ կապերով, հատուկ սոցիալ-պատմական պայմաններում: Այս սահմանման հիմնական բառերը «տարածքային խմբեր (համակարգեր)» են, քանի որ աշխարհագրությունն ուսումնասիրում է տարածքային համակարգերը ՝ անկախ այն բանից, թե այդ համակարգերը որ ոլորտին են պատկանում: Այդ պատճառով աշխարհագրությունը գտնվում է սոցիալական և բնական գիտությունների խաչմերուկում: Ի վերջո, տարածքային համակարգերը կարող են լինել ինչպես բնական (դրանք ուսումնասիրվում են ֆիզիկական աշխարհագրության կողմից), այնպես էլ հասարակական (դրանք հետաքննվում են տնտեսական, սոցիալական և քաղաքական աշխարհագրության կողմից): Ինչպես ցանկացած արդյունաբերական աշխարհագրական գիտության, բնակչության աշխարհագրությունը ներառում է բնակչության հետ կապված գործնականում տարածքային բոլոր ասպեկտները: Ավելին, բնակչության աշխարհագրության և այլ առարկաների հիմնական տարբերություններն են.
1) բարդությունը, երբ բնակչությունը դիտարկվում է իր վրա ազդող բոլոր գործոններով (պատճառներով) և իր գործունեության բոլոր արդյունքներով (հետևանքներով).
2) հետեւողականություն, երբ բնակչությունը դիտարկվում է որպես ավելի լայն համակարգերի (հասարակություն, աշխարհոլորտ, տիեզերք) տարր, բայց միևնույն ժամանակ, այն ինքնին շատ բարդ է
համակարգ, որի տարրերի թվարկումը գրեթե անհնար է, քանի որ այն շատ ժամանակ և տեղ է խլում, սկսած նրանից, որ յուրաքանչյուր մարդ իր բոլոր առանձնահատկություններով և ընդհանուր հատկություններով ընդգրկված է բնակչության մեջ.
3) տարածքային տարածություն (աշխարհագրություն), երբ որևէ ֆենոմեն կամ գործընթաց առաջին հերթին կապված է այն տեղի հետ, որտեղ տեղի է ունեցել: Եվ միայն նույն տարածքում ընդհանուր գործընթացների հետ կապված, բայց երկու այլ տարածքներում (կամ երբեմն բնակչության այլ խմբերի համար, որը, ի վերջո, նույնն է), ցանկացած գնահատական հնարավոր է դառնում. Շատ թե քիչ, բարձր կամ ցածր, բավարար կամ բավարար չէ, և, ի վերջո, լավ կամ վատ:
4) քարտեզագրություն, այսինքն, երբ որևէ հետաքննված վիճակ (երեւույթ) կամ գործընթաց կարող է արտացոլվել քարտեզի վրա, որը ոչ միայն իրականության մոդել է, որը ցուցադրվում է սովորական նշանների միջոցով, այլև անկախ միջոց (լեզու), որի միջոցով կարող ես ամբողջ շրջակա աշխարհը վերածել երկչափ պատկերներ:
Բնակչության ժամանակակից բաշխման պատճառներն ու օրինաչափությունները պարզելու համար հետազոտության նույն արդյունքները օգտագործվում են այնպիսի գիտական առարկաներում, ինչպիսիք են `պատմությունը, սոցիոլոգիան, տնտեսագիտությունը, էկոլոգիան, ազգագրությունը, մարդաբանությունը, թաղամասի պլանավորումը, քաղաքաշինությունը և ճարտարապետությունը, վիճակագրությունը և մաթեմատիկական մոդելավորումը: Ընդհանուր դեպքում բնակչության տարածքային կազմակերպության տեղը գիտությունների համակարգում կարող է ներկայացվել հետևյալ գծապատկերի տեսքով (Նկար 1.1):
Բնակչության տարածքային կազմակերպությունում գիտությունների համակարգում տեղին համապատասխան, օգտագործվում է մեթոդների լայն տեսականի, որոնք կարող են միավորվել մի քանի խմբերի.
1) ժողովրդագրական մեթոդներ, որոնք հիմնականում կապված են որոշակի տարածքում բնակչության թվաքանակի որոշման հետ, կանխատեսելով այս թվի և դրա բաղադրիչների դինամիկան (միգրացիա կամ բնական աճ).
2) աշխարհագրական մեթոդները (նկարագրությունները, համեմատական աշխարհագրական, քարտեզագրական և այլն), որոնք բացահայտում են բնակչության և տարածքի կապը, ցույց են տալիս բնակավայրերի համակարգերի ձևավորման ձևերը, բացատրում բնական գործոնների ազդեցությունը բնակչության բաշխման վրա.
3) պատմության, մարդաբանության և ազգագրության մեթոդները, որոնք հիմնականում ցույց են տալիս անցյալում բնակչության տարածքային կազմակերպման զարգացումը, բայց դա մեծապես բացատրում է բնակիչների բաշխման և Երկրի մակերեսի ժամանակակից առանձնահատկությունները.
4) սոցիոլոգիայի և տնտեսագիտության մեթոդները (տնտեսական և սոցիալական զարգացման մակարդակի որոշում, բնակչության տարբեր խմբերի կարիքների և նախասիրությունների հստակեցում և այլն), որոնք բացահայտում են ներկայում բնակչության տարածքային կազմակերպման փոփոխության պատճառները և դրանով հնարավոր են կանխատեսում ապագա զարգացումը.
5) էկոլոգիայի մեթոդներ, որոնք հնարավորություն են տալիս որոշել որոշակի տարածքի օպտիմալ ժողովրդագրական կարողությունը, որպեսզի հասարակությունն ու բնությունը զարգանան առանց միմյանց վնասելու, ինչպես նաև ցույց տան ժամանակակից բնապահպանական խնդիրների լուծման հնարավոր ուղիները.
6) թաղամասի պլանավորման և քաղաքաշինության մեթոդներ, որոնք նախատեսված են մարդկանց կյանքը օպտիմալ կերպով կազմակերպելու համար համեմատաբար փոքր տարածքներում քաղաքներում կամ դրանց մասերում, պլանավորման տարածքներում, քաղաքային ագարակներում
7) մաթեմատիկական և վիճակագրական մեթոդներ, որոնք թույլ են տալիս մշակել մեծ քանակությամբ տեղեկատվություն, ստուգել դրա հուսալիությունը, ստեղծել բնակչության տարածքային կազմակերպության զարգացման մոդելներ:
Բնակչության տարածքային կազմակերպության շրջանակներում կան երեք հիմնական, բավականին հստակ տարբեր բաժիններ, որոնցից յուրաքանչյուրը սովորեցնում է բնակչության տարածքային կազմակերպման որոշակի ասպեկտ:
Բնակչության բաշխման ուսումնասիրություն: Բնակչության բաշխումը դրա բաշխումն է ըստ տարբեր աստիճանի տարածքային միավորների (աշխարհի տարածաշրջաններ, երկրներ, դրանց մասեր, վարչական միավորներ և այլն): Հիմնական ցուցանիշներն են բնակչության մեծությունը կամ համամասնությունը, բնակչության խտությունը: Միևնույն ժամանակ, բնակչությունը «տարածվում է» տարածքի վրա, ընտրված ստորաբաժանումների միջև տարբերակումը չի դիտարկվում: Պարզաբանվում են բնակչության կազմի միայն ամենակարևոր հատկությունները, որոնք ազդում են դրա չափի փոփոխության վրա: Այս բաժինը հատկապես մոտ է ժողովրդագրությանը (տարածաշրջանային ժողովրդագրություն):
- Բնակչության կարգավորման ուսումնասիրություն: Բնակչության վերաբնակեցում. 1) մարդկանց կողմից տարածքի կարգավորման գործընթացը. 2) այս գործընթացի արդյունքը բնակիչների բաշխումն է ըստ բնակչության կենտրոնների: Այս դեպքում ստացվում է բնակչության տարածքային կազմակերպման ավելի ճշգրիտ պատկեր, քանի որ բնակիչները «կապված են» տարածության որոշակի կետերի հետ: Բայց, որպես կանոն, յուրաքանչյուր նման կետի համար կան միայն մի քանի բնութագրեր (հաճախ նույնիսկ միայն մեկը ՝ բնակիչների քանակը), և բնակչության կազմը համարվում է միայն այն դեպքում, եթե դա մեծ է, խիստ տարբերակված ըստ առանձին բնակավայրերի: Այս հատվածը մոտ է բնակչության աշխարհագրությանը (բնակավայրերի աշխարհագրություն)
Լ. Եվ բնակչության վերաբաշխման կույտը տարածքով մեկ (միգրացիաներ): Միգրացիան մարդկանց տեղաշարժն է բնակավայրերի միջեւ: Միևնույն ժամանակ, միգրացիան համարվում է ոչ միայն որպես բնակչության փոփոխության գործոններից մեկը (ինչպես դա անում է ժողովրդագրությունը), կամ որպես տարբեր տարածքների միջև կապի ցուցիչ (որին հատուկ տեղ է հատկացվում բնակչության աշխարհագրության մեջ), բայց առաջին հերթին ՝ որպես մարդկանց կյանքի կազմակերպման ձև ցանկացած տարածքում: Հետեւաբար, հիմնական տեղը տրվում է պատճառներին (տնտեսական, սոցիալական և այլն) և միգրացիայի հաճախականությանը:
Յուրաքանչյուր բաժնում, իր հերթին, կարելի է առանձնացնել հետազոտության մի քանի առանձին ոլորտներ: Այսպիսով, բնակավայրն ուսումնասիրելիս քաղաքային և գյուղական բնակավայրերը սովորաբար դիտարկվում են առանձին: Միգրացիաները ուսումնասիրելիս առանձին դիտարկվում են արտադրության (աշխատանքային միգրացիա) և ոչ արտադրական ոլորտի (մշակութային, կենցաղային և հանգստի միգրացիաներ) հետ կապված շարժումները:
Բնակչության տարածքային կազմակերպման տեղեկատվության հիմնական աղբյուրը ժողովրդագրությունն է (ժողովրդագրական վիճակագրություն): Միևնույն ժամանակ, ընդհանուր մարդահամարի տվյալները համարվում են ամենաարժեքավորները, քանի որ դրանք հնարավորություն են տալիս պարզել բազմաթիվ բնութագրեր ամբողջ բնակչության և գրեթե ցանկացած տարածքային միավորի համար (մինչև անհատական բնակավայր կամ դրա մաս): Բայց ընդհանուր մարդահամարները, որպես կանոն, կատարվում են բավականին հազվադեպ, ոչ ավելի հաճախ, քան 10 տարին մեկ անգամ (իսկ որոշ երկրներում `20-րդ դարի 1-2 անգամ): Նրանց նյութերը մշակվում են երկար ժամանակ, և ամենափոքր տարածքային միավորների վերաբերյալ առաջնային տվյալները հաճախ ընդհանրապես չեն հրապարակվում և, հետևաբար, անհասանելի են մնում հետազոտողների մեծամասնության համար:
Ուստի լայնորեն օգտագործվում են նաև ներկայիս բնակչության վերաբերյալ տվյալները, որոնք իրականացվում են բավականին բարձր ճշգրտությամբ ժամանակակից աշխարհի պետությունների ճնշող մեծամասնությունում: Միևնույն ժամանակ, հնարավոր է տեղեկություններ ստանալ բնակչության մասին գրեթե ցանկացած ամսաթվի համար (որպես կանոն, տարվա սկզբին կամ կեսին), բայց փոքր թվով բնութագրերով (հաճախ միայն բնակչությանը) և վարչական միավորներով, որոնք որոշ երկրներում կարող են շատ մեծ լինել տարածքի և (կամ) բնակչության չափը ՝ առանց ներքին տարբերակումը կարևորելու:
Բնակչության տարածքային կազմակերպությունը օգտագործում է նաև բնակչության աշխարհագրության, սոցիոլոգիայի, ազգագրության կողմից տրամադրված տեղեկատվությունը: Բայց դրանք, որպես կանոն, վերաբերում են բնակչության միայն համեմատաբար փոքր խմբերին (որոշակի բնակավայրերի բնակիչներին, որոշակի սոցիալական խմբերի ներկայացուցիչներին, որոշ էթնիկական խմբերի), ինչպես նաև հավաքվում են տարբեր ժամանակներում: Եվ հետևաբար, դրանք միայն գործադիր են `ժողովրդագրական վիճակագրության տվյալների համեմատությամբ, որոնք ընդգրկում են ամբողջ բնակչությունը որոշակի ամսաթվի դրությամբ (տարվա սկիզբ, մարդահամարի ժամանակ):
Բնակչության տարածքային կազմակերպման իրական խնդիրները տարբեր են տարբեր պետությունների համար, տարբեր տարածքներ պետությունների ներսում, տարբեր բնակավայրեր: Այնուամենայնիվ, կան մի քանի տեսակի խնդիրներ, որոնք շատ սուր են ժամանակակից աշխարհում:
Խնդիրի առաջին տեսակը կապված է ժամանակակից աշխարհում բնակչության արագ աճի հետ: Ավելին, բնակչությունն աճում է ոչ միայն սակավ բնակեցված տարածքներում, այլև խիտ բնակեցված տարածքներում: Եվ որոշ դեպքերում նույնիսկ հակառակ իրավիճակն է նկատվում. Խիտ բնակեցված տարածքներում բնակչությունն արագորեն աճում է, մինչդեռ վատ բնակեցված վայրերում փաթեթը նվազում է: Այսպիսով, միանգամից երկու փոխկապակցված խնդիր է առաջանում. Աշխարհի որոշ մասերում բնակչության խտությունն արդեն չափազանց մեծ է և շարունակում է աճել, իսկ մյուս մասերում ակնհայտ է այն մարդկանց պակասը, որոնք բավարար չեն նույնիսկ արդեն հայտնի ռեսուրսների օպտիմալ զարգացման համար, էլ չեմ ասում նրանց մասին, կարող է դեռ հայտնաբերվել ապագայում (և նոր ռեսուրսներ, որպես կանոն, կարելի է գտնել հենց այդքան քիչ բնակեցված տարածքներում): Հատկանշական է, որ երկու խնդիրներն էլ հնարավոր է համատեղել մեկ պետության ներսում, էլ չենք ասում տարածքային ավելի մեծ միավորներ `աշխարհի ենթաշրջաններ կամ տարածաշրջաններ: Խնդրի այս տեսակն առավել սուր է այն պետություններում, որտեղ կա կամ հստակ գերբնակեցում գործնականում ամբողջ տարածքում (Բանգլադեշ, Նիգերիա և այլն), կամ բնակչության ակնհայտ սակավություն գրեթե ամենուրեք (Ռուսաստան, Ավստրալիա, Կանադա և այլն):
Խնդիրի երկրորդ տեսակն այն է, երբ նույնիսկ սահմանափակ տարածքում շատ մեծ տարբերություններ կան բնակչության համակենտրոնացման մեջ: Պետական մակարդակում այս խնդիրը համարվում է պակաս սուր, քան առաջինը: Բայց մյուս կողմից, դա բնորոշ է գրեթե բոլոր ժամանակակից պետություններին: Իսկ տեղական տարածքային մակարդակում (կառավարման ամենացածր մակարդակը կամ տեղական ինքնակառավարման մակարդակը) դա կարող է լինել շատ ավելի սուր, քան մյուսները: Բնորոշ դեպք է, երբ մեծ քաղաքում բնակչությունն անընդհատ ավելանում է, իսկ որոշ շրջաններում դրա խտությունը արդեն հասել է 100 հազար մարդու: 1 կմ 2-ի դիմաց, մինչդեռ հարեւան փոքր գյուղերում բնակչությունը նվազում է: Այս խնդիրը արդիական է ինչպես զարգացած երկրների համար (Գերմանիա, ԱՄՆ, Japanապոնիա և այլն), այնպես էլ զարգացող երկրների մեծ մասի համար (Չինաստան, Եգիպտոս, Բրազիլիա և այլն):
Բնակչության տարածքային կազմակերպման հրատապ խնդիրների երրորդ տեսակը միգրացիաների առկայությունն է, որոնք անտրամաբանական են երկարաժամկետ զարգացման տեսանկյունից: Իր առավել միոմիկ ձևով սա մարդկանց միգրացիան է դեպի այն վայրերը, որոնք արդեն գերբնակեցված են (օրինակ ՝ Մեքսիկայի Մեխիկոյի քաղաք կամ Ռուսաստանում գտնվող Խանտի-Մանսի ինքնավար օկրուգ), քանի որ այն այս պահին շահավետ է: Չնայած ապագայում այդ տարածքները տարբեր պատճառներով ավելի դանդաղ կզարգանան, քան մնացածները (ներառյալ այն տարածքները, որոնցից այսօր հեռանում է բնակչությունը): Մասնավորապես, Մեխիկոյի շրջանը չի դիմանա ինչպես բնական միջավայրի վրա աճող ճնշումներին (այսօր հողը տարեկան մի քանի սանտիմետր է ընկղմվում ստորերկրյա ջրերի չափազանց մեծ պոմպից) և տնտեսական մրցակցությունը Մեքսիկայի ավելի շահավետ տեղակայված օվկիանոսի ափերին կամ ԱՄՆ սահմանի մոտ: Իսկ Խանտի-Մանսիյսկի օկրուգում, տեսանելի ապագայում, նավթի պաշարները կսպառվեն, մինչդեռ Ռուսաստանի և աշխարհի հիմնական տնտեսական կենտրոններից հեռավորության, ինչպես նաև դաժան բնական պայմաններում, ցանկացած այլ արտադրական օբյեկտների տեղակայումը անիրագործելի է: Բնակչության և ժամանակակից աշխարհի տարածքային կազմակերպության հրատապ խնդիրների մեկ այլ օրինակ `կապված միգրացիայի հետ, փախստականների անընդհատ աճող հոսքերն են;
Ռուսերեն
Упражнение 23. Скажите, а затем напишите, чего (кого) много, а чего (кого) мало а…
в вашем городе, в вашей стране, в вашей семье, у вас. �
Слова для справок:
музеи, театры, балеты, дома, вокзалы, каналы, проспекты, памятники, фонтаны, .lИционеры, студенты, рестораны, бары, магазины, пенсионеры, стадионы, спектакли, цари,
преподаватели, друзья, приятели, дети, родственники, автомобили, мотоциклы, велосипеды, автобусы, троллейбусы, трамваи, жители, голуби, товарищи, перекрёстки, светофоры, музыканты, архитекторы, композиторы, писатели, мыслители, люди;
улицы, реки, горы, библиотеки, книги, подруги, бабушки и дедушки, девушки, приятельницы, родственницы, машины, оперы, плошади, лошади, собаки, кошки, птицы, утки,
чайки, старушки, газеты, остановки, станции, аптеки, экскурсии, киностудии, дискотеки,
школы, проблемы;
озёра, зеркала, моря, поля, здания, общежития, *кафе, *казино, *такси.
В нашем городе много памятников,школ,музеев,гор, а мало жителей,и т.д.
Քիմիա
1*Սովորական պայմաններում նյութը գտնվում է պինդ ագրեգատային վիճակում, ջրում չի լուծվում, էլեկտրական հոսանքի լավ հաղորդիչ է, մուգ մոխրագույն է, կարծր չէ, փխրուն է: Հետեւյալ երեք նյութերից որի՞ ֆիզիկական հատկություններն են թվարկված` ալյումին, պղինձ, գրաֆիտ:
2*Հետեւյալ շարքից առանձնացրե՛ք մարմինների եւ նյութերի անունները՝
ջերմաչափ, ջուր, պարաֆին, մոմ, պղինձ, մատանի, պոլիէթիլեն,
ապարանջան, արծաթ, սեղան, փայտ, դանակ, երկաթ, ալյումին:
ջերմաչափ,մոմ,մատանի,ապարանջան,սեղան,դանակ
ջուր,պարաֆին,պղինձ,պոլիէթիլեն,արծաթ,փայտ,երկաթ,ալյումին
3*Ստորեւ թվարկված հատկություններից ո՞րը ֆիզիկական չէ.
դ) այրվելու ունակությունը
Բարի Գալուստ Հրաչ Հակոբյանի Բլոգ 