Рубрика: Ֆիզիկա

ֆիզիկա

1. Շարժում: Ինչ է մեխանիկական շարժումը: (Անցյալ տարվա դասընթացի կրկնություն):

Ժամանակի ընթացքում մարմնի դիրքի փոփոխությունն այլ մարմինների նկատմամբ կոչվում է մեխանիկական շարժում:

2.Ինչ է ուսումնասիրում կինեմատիկան

Կինեմատիկան ուսումնասիրում է մարմինների շարժումների մաթեմատիկական բնութագիրը, առանց հաշվի առնելով շարժման պատժառը։

3. Շարժման հարաբերականությունը: 

Մեխանիկական շարժման հարաբերականությունը մարմնի շարժման հետագծի, անցած տարածության, տեղաշարժի և արագության կախվածությունն է `հղման շրջանակի ընտրությունից:

4.Ինչ է իրենից ներկայացնում հաշվարկման համակարգը: Հաշվարկման մարմին:

Հաշվարկման համակարգը միմյանց նկատմամբ անշարժ մարմինների ամբողջություն է, որի նկատմամբ դիտարկվում է շարժումը և ժամացույցի հաշվարկման ժամանակը, որի նկատմամբ դիտարկվում է ցանկացած մարմնի շարժում:

5.Ինչն են անվանում շարժման հետագիծ (թվարկել տեսակները ):
Գիծը, որը մասնիկը նկարագրելիս շարժվում է, կոչվում է շարժման հետագիծ:
Եթե մարմնի շարժման հետագիծը ուղիղ գիծ է, ապա շարժումը կոչվում է ուղղագիծ, իսկ եթե կոր գիծ է — կորագիծ։
Հետագծի ձևը կախված է հաշվարկման մարմնի ընտրությունից։

6.Ինչն են անվանում մարմնի անցած ճանապարհ: Ճանապարհի միավորը:
Մարմնի հետագծի հեռավորությունը — մարմնի անցած ճանապարհն է։
Ճանապարհի միավորները — միկրոն, նանոմետր, միլիմետռ, սմ, մետր, կմ։

7.Ինչով է տարբերվում հետագիծը մարմնի անցած ճանապարհից:
Մարմնի հետագիծը այն գիծն է, որով շարժվում է մարմինը, ճանապարհը ինչ-որ ժամանակում անցած հետագծի երկարությունն է:

8.Որ շարժումն են անվանում հավասարաչափ և որը՝ անհավասարաչափ: (Բերել ձեր շուրջը առօրյայում, կենցաղում հավասարաչափ և անհավասարաչափ շարժման օրինակներ):

Հավասարաչափ շարժումը այն է, երբ որ մարմինը շարժվում է նույն իր արագությամբ, իսկ անհավասարաճափ շարժումը, երբ որ մարմնի արագությունը փոխվում է շարժվելու ընթացքում։

9.Որ մարմինն են անվանում հաշվարկման մարմին:
Այն մարմինը, որի նկատմամբ դիտարկում են այլ մարմինների դիրքերը — կոչվում է հաշվարկման մարմին։

  1. Արագություն, արագության միավորը: Բացի թվային արժեքից էլ ինչով է բնութագրվում մարմնի արագությունը: Վեկտորական և սկալյար մեծություններ;
    Արագություն — V
    Արագության միավորը — կմ/ժ, մ/վ։

10.Որ շարժումն է կոչվում անհավասարաչափ: Բերել օրինակներ:
Անհասարաչափ շարժում — կոպեկի գլորվելը, գնացքը կայարանին մոտենալիս։

11.Սահմանել անհավասարաչափ շարժման միջին արագություն:
Միջին արագությունը կոչվում է այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնի հետագծի երկարության և անցնելու ժամանաիկը հարաբերությանը։

12.Գրել միջին արագության բանաձևը:
Vմիջ = S\t

13.Ինչ ֆիզիկական իմաստ ունի անհավասարաչափ շարժման միջին արագությունը:

Անհավասարաչափ շարժման միջին արագությունը հետագծի տվյալ տեղամասում հավասար է այն հավասարաչափ շարժման արագությանը, որի դեպքում մարմինը հետագծի այդ տեղամասն անցնում է նույն ժամանակում, ինչ անհավասարաչափ շարժման դեպքում:

Рубрика: Հայոց լեզու

Ամենապիտանի բանը: Ավ. Իսահակյան

Ժամանակով Արևելքի մի հրաշագեղ աշխարհում արդարամիտ և խելացի մի թագավոր է եղել: Նա ունեցել է երեք որդի:
Եղավ, որ այդ թագավորը ծերացավ և կառավարության սանձը կամեցավ դեռ ողջ օրով հանձնել իր ժառանգներից նրան, որն ավելի ընդունակ կլինի այդ դժվարին գործին: Ուստի մի օր կանչեց որդիներին և ասաց.
-Սիրելի որդիներ, տեսնում եք, որ ձեր հայրը ծերացել է ու էլ չի կարող երկիրը կառավարել: Ես վաղուց իջած կլինեի իմ գահից, եթե կատարված տեսնեի այն միտքը, որ երկար տարիներ պաշարել է հոգիս: Եվ հիմա ձեզանից ով որ իմաստուն կերպով լուծե այդ իմ միտքը, նա կստանա իմ թագը, նա կկառավարե իմ ժողովուրդը:


-Ապրած կենա մեր սիրելի հայրը, սուրբ է մեզ համար նրա վեհ կամքը. Այդ ի՞նչ մեծ միտք է, որ չի կարողացել լուծել նրա իմաստուն հոգին:
-Ահա՛ տեսնո՞ւմ եք այդ ահագին և մեծածավալ շտեմարանը, որ վաղուց շինել եմ: Իմ փափագսշինել էր այդ լցնեի այնպիսի բանով, որ ամենապիտանին լիներ աշխարհիս երեսին և որով կարողանայի բախտավոր դարձնել իմ ժողովուրդը: Այդ շտեմարանը մնում է դատարկ:
Եվ հիմա, ո՛վ ձեզնից կարողանա այդ շտեմարանը իր բոլոր անկյուններով, ծայրեծայր, լցնել աշխարհի այդ ամենապիտանի բանով, թող նա արժանի լինի գահին:
Առե՛ք գանձերիցս ինչքան որ կուզեք և առանձին-առանձին ուղի ընկեք քաղաքե-քաղաք, աշխարհ-աշխարհ, գտեք այդ բանը և լցրեք իմ շտեմարանը:
Ձեզ երեք անգամ քառասուն օր միջոց եմ տալիս:
Որդիները համբուրեցին հոր ձեռքը և ճանապարհ ընկան:
Ամբողջ երեք անգամ քառասուն օր նրանք շրջեցին քաղաքե-քաղաք, աշխարհե-աշխարհ. տեսան ուրիշ-ուրիշ մարդիկ, ուրիշ-ուրիշ բարքեր ու ժամանակին եկան կանգնեցին հոր առջև:
-Բարով եք եկել, անգին որդիներս, գտե՞լ եք արդյոք և բերել՝ ինչ որ ամենապիտանի բանն է աշխարհում:
-Այո՛, գտել ենք, սիրելի հայր,- պատասխանեցին որդիները:
Եվ հայրն իսկույն վեր առավ որդիներին և գնացին շտեմարանի դուռը. այնտեղ հավաքված էին բոլոր պալատականները և շա՛տ ժողովուրդ:
Թագավորը բացեց դուռը և կանչեց մեծ որդուն.
-Ինչո՞վ կլցնես այս ահագին շտեմարանս, սիրելի որդյակ, ի՞նչ բանով, որ աշխարհում ամենապիտանին լինի:
Եվ մեծ որդին գրպանից հանեց մի բուռ հացահատիկ՝ պարզելով դեպի հայրը՝ ասաց.
-Հացով կլցնեմ այս ահագին շտեմարանը, թանկագին հայր:
Ի՞նչն է աշխարհում ամենապիտանի բանը, քան հացը, ո՞վ կարող է առանց հացի ապրել: Շատ թափառեցի, շատ բան տեսա,- բայց հացից անհրաժեշտ ոչինչ չգտա:
Այն ժամանակ հայրը կանչում է միջնեկ որդուն.
-Ինչո՞վ կլցնես այս ահագին շտեմարանս, սիրելի որդյակ, ի՞նչ բանով, որն աշխարհում ամենապիտանին լինի:
Եվ միջնեկ որդին հանեց գրպանից մի բուռ հող, պարզելով դեպի հայրը՝ ասաց.
-Հողով կլցնեմ ես ահագին շտեմարանը, թանկագին հայր, ի՞նչն է աշխարհում ամենապիտանի բանը, քան հողը: Առանց հողի հաց չկա, առանց հողի ո՞վ կարող է ապրել: Շատ թափառեցի, շատ բան տեսա, բայց հողից անհրաժեշտ ոչինչ չգտա:
Ապա հայրը կանչեց կրտսեր որդուն.
-Ինչո՞վ կլցնես այս ահագին շտեմարանս, սիրելի որդյակ, ի՞նչ բանով, որն աշխարհում ամենապիտանին լինի:
Այդ միջոցին կրտսեր որդին հաստատ քայլերով մոտեցավ շտեմարանին, անցավ շեմքը, գրպանից հանեց մի փոքրիկ մոմ, կայծքարին խփեց հրահանը, կայծ հանեց, վառեց աբեթը, հետո մոմը: Բոլորը կարծում էին, թե նա ուզում է լույսի լուսով լավ զննել շտեմարանը, նրա ահագնությունը:
-Դեհ, ասա, որդի, ինչո՞վ կլցնես.- անհամբեր ձայնով հարցրեց հայրը:
-Լույսով կլցնեմ այս ահագին շտեմարանը, իմաստուն հայր, լույսով միայն: Շատ թափառեցի, շա՛տ աշխարհներ տեսա, բայց լույսից անհրաժեշտ ո՛չ մի բան չգտա: Լույսն է ամենապիտանի բանը աշխարհում: Առանց լույսի հողը հաց չի ծնի, առանց լույսի հողի վրա կյանք չէր լինի:
Շա՛տ թափառեցի, շա՛տ աշխարհներ տեսա և գտա, որ գիտության լույսն է ամենապիտանի բանը, և միայն գիտության լույսով կարելի է կառավարել աշխարհը:
-Ապրե՛ս,- գոչեց ուրախացած հայրը,- քեզ է արժանի գահն ու գայիսոնը, քանի որ լույսով ու գիտությամբ պիտի լցնես թագավորությունդ և մարդկանց հոգիները:
-Ապրա՛ծ կենա մեր երիտասարդ լուսավոր թագավորը,- գոչեցին ոգևորված պալատականներն ու ժողովուրդը ամբողջ:

Հարցեր և առաջադրանքներ:
Ինչի՞ մասին է հեքիաթը: Հեքիաթը թագավորի և 3 որդիների մասին էն, որ թագավորը ենթարկում է որդիներին փորձությոան;
Ըստ քեզ` ո՞րն է ամենապիտանի բանը:Լույսը
Համաձայն ե՞ս, որ լույսն է ամենապիտանի բանը: Պատասխանդ հիմնավորիր: այո համաձայն եմ
Ընդգծված բառերին մեկական հոմանիշ գրիր:

արդարամիտ-ա. Շիտակ, շիտակամիտ, ուղղադատ, ուղղախոհ, ուղղամիտ, արդարադատ, արդարախոհ, արդարասեր, իրավադատ, իրավախոհ, իրավասեր, իրավարար, անկողմնակալ, անկողմնապահ, անաչառ, անկաշառ, անշահախնդիր, անկաշառելի, (հնց.) արդարակշիռ, արդարակորով, արդարախորհ, ուղղախոհ, արդարահայաց, աննախապաշար, անակնառու, անիրավատյաց, իրավախորհուրդ, (հզվդ.) անաչառելի, անհակատուր, հավասարադատ, հավասարասեր, հավասարատես, ստուգակշիռ, քաջահամարձակ:

խելացի-ա. Խելոք, մտացի, ուշիմ, բանիմաց, բանգետ, իմաստուն, խոհեմ, ողջամիտ, ողջախոհ, լրջմիտ, (հզվդ.) հանճարամիտ, կորովամիտ, խելամիտ, կատարելամիտ, կաաարԵլիմաստ, մտահարուստ, իմաստախոհ, իմասաախորհ, իմաստախորհուրդ, խելանի, կորովագետ, (հնց.) քաջախոհ, քաջախոհակ, մեծախոհ, մեծախորհուրդ, բազմախորհուրդ, հարստամիտ, քաջախրատ: || Խոհական, բանավոր:

կամեցավ -նչբ. 1. Ուզենալ, ուզել, ցանկանալ, ցանկալ, հոժարել, հաճել, բարեհաճել, հավանել, բաղձալ, ախորժել, կամել (հզվդ.), ցանկություն ունենալ, տրամադրվել, տրամադիր յինել: 2. Հրամայել, թելադրել, պահանջե|: 3. Տես Միջնորդել 1 նշան.:

վեհ -. վսեմ, բարձր, մեծ, վես, գերագույն, բարձրագույն, վեհապանծ, վեհասքանչ, վեհավետ, վեհագո: 2. Տեն Կաթողիկոս:

ահագին -ա. Հսկայական, մեծ, խոշոր, վիթխարի, ահռելի, մեծղի (հզվդ.), (բրբ.) զեռ, զըռ, զռփի, զռփո, աժդահա:

շինել-1) նբ. 1. Կառուցել, կառուցապատել. կերտել, ստեղծել, պատրաստել, կազմել, ճարտարեի հնարել, հորինել, սարքել, անել, նյութել, (բրբ.) շիքել, խորդել; 2. Զարդարել, գեղեցկացնել (քէոնքերը): 3. Տես Զուգավորել 1 նշան.:

փափագսշինել -նբ. 1. Կառուցել, կառուցապատել. կերտել, ստեղծել, պատրաստել, կազմել, ճարտարեի հնարել, հորինել, սարքել, անել, նյութել, (բրբ.) շիքել, խորդել; 2. Զարդարել, գեղեցկացնել (քէոնքերը): 3. Տես Զուգավորել 1 նշան.:

բախտավոր -Բարեբախտ, երջանիկ, երանելի, (հնց.) երանավոր, երանիկ, բարեբախտիկ, բարեբաստիկ, լիաբախտիկ, լիաբախտ, գեղանսեհ, հաջողաբախտ: