Месяц: Ноябрь 2019

Անգլիացի ֆիզիկոս, մաթեմաթիկոս, աստղագետ, ալքիմիկոս, փիլիսոփա և աստվածաբան Սիր Իսահակ Նյուտոնը ծնվել է 1643 թ. հունվարի 4-ին (1642 թ. դեկտեմբերի 25-ին հին տոմարով) Woolsthorpe-by-Colsterworth գյուղում (Մեծ Բրիտանիա) և մահացել է 1727 թ. մարտի 31-ին (մարտի 20-ին հին տոմարով) Քենզինգտոն (Kensington) քաղաքում:

Նա համարվում էր փիլոսոփա, որովհետև իր ժամանակին փիլոսոփայությունը ընդգրկում էր բնական գիտությունները:

Իսահակ Նյուտոնը «Philosophiae Naturalis Principia Mathematika» (բնական փիլիսոփայության մաթեմատիկական սկզբունքները) գրքի հեղինակն է, որում նա նկարագրում է գրավիտացիան ու շարժման օրենքները և հիմք է դնում դասական մեխանիկային: Նա նաև դիֆերենցիալ հաշվարկման հիմնադիրներից մեկն է:

Իր փայլուն հետազոտության համար, մանավանդ ֆիզիկայի և մաթեմատիկայի բնագավառում, Նյուտոնը համարվում է աշխարհի լավագույն գիտնականներից մեկը

1.Որ մեծությունն է կոչվում հավասարաչափ շարժման արագություն ՝գրել բանաձևը:

Այն շարժումը, որի ընթացքում մարմինը կամայական հավասար ժամանակամիջոցներում անցնում է հավասար ճանապարհներ, կոչվում է հավասարաչափ շարժում։

Բանաձևը՝ S=vt

2.Ինչ միավորներով է չափվում արագությունը՝ՄՀ-ում

կմ/ժ

3.Ինչպես որոշել հավասարաչափ շարժվող մարմնի անցած ճանապարհը,եթե հայտնի է նրա արագությունը ու շարժման ժամանակը,գրել բանաձևը

արագություն։շարժման ժամանակ=շարժվող մարմնի անցած ճանապարհ

4.Ինչպես որոշել հավասարաչափ շարժվող մարմնի անցած ճանապարհը,եթե հայտնի է նրա արագությունը ու շարժման ժամանակը,գրել բանաձևը

5.Ինչպես որոշել հավասարաչափ շարժման ժամանակը,եթե հայտնի են մարմնի արագությունն ու ճանապարհը,գրել բանաձևը:

ճանապարհ։արագություն=ժամանակ

6.Ինչպես է շարժվում մարմինը,եթե նրա վրա այլ մարմիններ չեն ազդում

Մեխանիկական շարժմամբ

7.Որ երևույթն է կոչվում իներցիա

Իներցիան մարմնի քաշի հաշվին շարժումն է։

8.Ինչու է վտանգավոր թռչել շարժվող ավտոբուսից

9.Շրջապատից մեկուսացված մարմինը կփոխի իր արագությունը,թե ոչ:

Ոչ, քանի որ նրա վրա այլ մարմիններ չեն ազդի։

Վերջերս մի գիրք կարդացի: Մի փոքրիկ պատմություն էր փողոցի մի ոչ ցեղական շան մասին: Նրան շատ շուտ բաժանեցին մորից, նա ինքնուրույն ծանոթացավ չարին ու բարուն, լավին ու վատին: Հանդիպեց լավ ու վատ մարդկանց, չար ու բարի կենդանիների: Երկար փորձություններից հետո հանդիպեց մի հոգեհարազատ մարդու, որն իր նման միայնակ էր: Նրանք իրար նեցուկ դարձան, բայց դաժան մահը բաժանեց նրանց:

Այդ բոլոր տարիներին նա չէր մոռանում իր մորը, կորցրած մանկությունը և բոլորին, ում հանդիպում էր իր կյանքի ճանապարհին, հարցնում էր նրա մասին: Վերջապես մի օր նրա ծանոթ ագռավը, որն ապրել էր մոտ 300 տարի և ճանաչում էր քաղաքի բոլոր բնակիչներին ու կենդանիներին, նրան տարավ մոր մոտ: Շունը տեսավ, որ մայրը երջանիկ է այն ընտանիքում, որը պատսպարել էր նրան, և չուզեց խանգարել նրա այդքան ուշ երջանկությանը: Նա որոշեց, որ ինքն էլ կարող է երջանիկ լինել իր նոր ընտանիքում, որը նրան տեղ էր տվել իր տիրոջ մահից հետո: Երկար փորձություններից հետո փոքրիկ շնիկը, որ արդեն խելահաս շուն էր դարձել, վերադարձավ ընտանիք:

Նա ուշ հասկացավ երջանկության բանաձևը, բայց լավ է ուշ, քան երբեք:

Աշխարհաբար փոխադրիր հատվածները: Կատարիր առաջադրանքները:

1.Ձմեռն էանց, անձրեւք անցին եւ գնացեալ մեկնեցան: Ծաղիկք երեւեցան յերկրի մերում, ժամանակ եհաս հատանելոյ, ձայն տատրակի լսելի եղեւ յերկրի մերում: Թզենի արձակեաց զբողբոջ իւր, որթք մեր ծաղկեալք ետուն զհոտս իւրեանց: Արի եկ, մերձաւոր իմ, գեղեցիկ իմ, աղաւնի իմ, եւ եկ դու: Երեւեցո ինձ զերեսս քո եւ լսելի արա ինձ զբարբառ. զի բարբառ քո քաղցր է, եւ տեսիլ քո գեղեցիկ:

Ձմեռն անցավ, անձրևներն անցան և գնացին հեռացան։ Ծաղիկները երևացին մեր երկրի վրա, ժամանակն էր էտելու, տատրակի ձանյը լսվեց մեր երկրում։ Թզենին բողբոջաց, և նրա որթերը տարածեցին իր հոտը։ Վեր կաց, մերձավոր եմ, գեղեցիկ եմ, աղավնի եմ, և արի դու։ Ցույց տուր ինձ քո երեսը և ասա ինձ քո խոսքը, քո խոսքը քաղցր է, և քո տեսքն է գեղեցիկ։

Կարդա այսպես.

յերկրի — հերկրի

հատանելոյ — հատանելո

զբողբոջ — ըզբողբոջ

իւր — յուր

զհոտս — ըզհոտըս

իւրեանց — յուրյանց

զբարբառ — ըզբարբառ

Բառարան

էանց — անցավ

անձրեւք — անձրևներ (ը)

անցին — անցան

գնացեալ — գնացած, գնացել, գնալով (այստեղ` նաև գնացին)

մեկնեցան — մեկնեցին, հեռացան

ծաղիկք — ծաղիկներ (ը)

յերկրի մերում — մեր երկրում

եհաս — հասավ

հատանելոյ — էտելու

ձայն տատրակի — տատրակի ձայն (ը)

զբողբոջ իւր — իր բողբոջը

որթք մեր ծաղկեալք — մեր ծաղկած որթերը

ետուն — տվեցին

զհոտս իւրեանց — իրենց հոտերը` բույրերը

արի — վեր կաց

երեւեցո — երևեցրու, ցույց տուր

զերեսս քո — քո երեսը

զբարբառ քո — քո խոսքը

տեսիլ քո — քո տեսքը

Հարցեր և առաջադրանքներ

Նկատեցի՞ր, որ իւ բաղաձայնից առաջ կարդացվում է յու (հիշիր նաև իւրաքանչիւր, իւրմէ, սրբութիւն բառերը):

Այո

Աշխարահաբար դարձրու եղեւ, արձակեաց բառաձևերը:

Աշխարհաբար դարձրու հատվածը և վերնագրիր:

Հատվածը երկու մասի բաժանիր և բացատրիր այդ բաժանումը: Իսկ ինչպե՞ս են դրանք իրար հետ կապվում:

Որտե՞ղ (ո՞ր բառում, բառակապակցության մեջ կամ հատվածում) է արտահայտված բանաստեղծության տրամադրությունը:

Ո՞րն է այս բանաստեղծության մեջ արտահայտված զգացումը:

Այս բանաստեղծության մեջ արտահայտված զգացումը սիրո զգացումն էր։

2.Զայսու ժամանակ միաբանեալ Ալանք լեռնականօքն ամենայնիւ, յինքեանս արկանելով եւ զկէս Վրաց աշխարհին` մեծաւ ամբոխիւ տարածեալ ընդ աշխարհս մեր: Ժողովէ եւ Արտաշէս զիւրոց զօրացն բազմութիւն, եւ լինի պատերազմ ի մէջ երկոցունց ազգացն քաջաց եւ աղեղնաւորաց: Սակաւ ինչ տեղի տայ ազգն Ալանաց, եւ գնացեալ անցանէ ընդ գետն մեծ Կուր, եւ բանակի առ եզերբ գետոյն ի հիւսիսոյ եւ հասեալ Արտաշէս բանակի ի հարաւոյ, եւ գետն ընդ մէջ նոցա:

Բայց քանզի զորդի Ալանաց արքային ձերբակալ արարեալ զօրացն Հայոց ածեն առ Արտաշէս` զխաղաղութիւն խնդրէր արքայն Ալանաց, տալ Արտաշիսի զի՛նչ եւ խնդրեսցէ. եւ երդմունս եւ դաշինս ասէր հաստատել մշտնջենաւորս, որպէս զի մի՛ եւս մանկունք Ալանաց ասպատակաւ հինից ելցեն յաշխարհս Հայոց: Եւ չառնուլ յանձն Արտաշիսի առ ի տալ զպատանին` գայ քոյր պատանւոյն յափն գետոյն ի դարաւանդ մեծ, եւ ի ձեռն թարգմանաց ձայնէ ի բանակն Արտաշիսի:

Կարդա այսպես.

երդմունս — երդմունըս

յաշխարհս — հաշխարհըս

յանձն — հանձն

յափն — հափըն

յինքեանս — հինքյանս

միաբանեալ — միաբանյալ

տարածեալ — տարածյալ

գնացեալ — գնացյալ

հասեալ — հասյալ

արարեալ — արարյալ

զիւրոց — զյուրոց

բազմութիւն — բազմություն

զխաղաղութիւն — ըզխաղաղություն

գետոյն — գետույն

քոյր — քույր

պատանւոյն — պատանվույն

տեղի տայ — տեղի տա

ի հիւսիսոյ — ի հյուսիսո

ի հարաւոյ — ի հարավո

.B կետը AC հատվածը տրոհում է երկու հատվածի: Գտեք AC հատվածի երկարությունը, եթե AB = 8 սմ, BC = 30մմ:

8սմ=80mm

80+30=110

2. OE ճառագայթը AOB անկյունը տրոհում է երկու  անկյան: Գտեք ∠AOB–ն, եթե՝ ա) ∠AOE = 44աստիճան, ∠EOB = 77 աստիճան:
44+77=120

3. Գտեք ABC անկյան կից անկյու նը, եթե՝

ա) ∠ABC = 111 աստիճան:

180-111=69

4.Երկու ուղիների հատումից առաջացած չորս անկյուններից մեկը 38 աստիճան է, գտիր մնացած անկյունները:
38*2=76
360-76=284
284:2=142

5.c ճառագայթը ab չփռված անկյան կիսորդն է: ac անկյունը կարո՞ղ է, արդյոք լինել ուղիղ կամ բութ, ցույց տուր գծագիրը:

Սնկերի թագավորություն,կառուցվածքը, օգտագործումը արդյունաբերության մեջ: Մուկորի կառուցվածքը, բորբոսասնկերի ազդեցությունը մարդու օրգանիզմի վրա: մանրադիտակով բորբոսասնկի կառուցվածքի հետազոտում: Պատրաստել տեսանյութ թունավոր կամ ոչ թունավոր սնկերի մասին: Լրացուցիչ աշխատանք ինչպիսի սնկային հիվանդություններ կան, որոնք են ախտանիշները, առաջացման       պատճառները մակաբուծ սնկեր , պայքարը դրանց դեմ:

Ո՞ր նյութերի խառնուրդներն են համասեռ.

ա) կավճի ու ջրի, բ) սպիրտի և ջրի (օղի), գ) յուղի և ջրի, դ) յուղի և բենզինի:

Լրացրե՛քբաց թողած բառերը. «Մաքուր են այն նյութերը, որոնք ունեն հաստատուն

հաստատունությունը, բնորոշ կառուցվածքով, ուստիև օժտված են խիստ որոշակի

հատկություններով»:

Ո՞րխառնուրդները կարելի է բաժանել թորումով.

ա) սպիրտ և ջուր

բ) կավիճ և ջուր

գ) կերակրի աղ և ջուր

դ) բենզին

Ավազըխառնվել է փայտի թեփի հետ: Առաջարկե՛ք եղանակ, որի միջոցով հնարավոր է այդ

խառնուրդի բաղադրամասերն առանձնացնել:

Ջուր լցնել

Գեղամալճի ջուրը թափանցիկ է, բայց լուծված աղեր է պարունակում: Ի՞նչ եղանակ

կառաջարկեք ՝այդ ջրից մաքուր նյութ ստանալու համար:

Եռացնել ջուրը մինչև գոլորշիանա

Դեբեդգետի ջուրը հաճախ պղտոր է: Պատճառը ջրի մեջ կախված կավի մասնիկներն են:

Ի՞նչ եղանակ կառաջարկեիք՝ մաքուր ջուր ստանալու համար:

Պետք է ֆիլտրացնել այդ ջուրը

Հայրիկըպատահաբար բենզինը լցրել է ջրի վրա: Օգնե՛ք հայրիկին բաժանել այդ խառնուրդը:

8.Որպեսզի Մոխրոտիկը չմասնակցի պարահանդեսին .խորթ մայրը հանձնարել է նրան մաքրել մի խառնուրդ,որը կազմված է փայտի խառտուկներից,փոքր երկաթի մեխերից,շաքարի և գետի ավազից և դասավորել տուփի մեջ:Մոխրոտիկը շատ արագ մաքրեց խառնուրդը և հասցրեց մասնակցել պարահանդեսին:Բացատրեք ինչպես Մոխրոտիկը արագ կատարեց խորթ մոր առաջադրանքը:

1. Նկարագրեք փոքրկի մորը/արտահայտեք ձեր կարծիքը նրա քայլի վերաբերյալ։

Չարլի միշտ քայլելուց միշտ կաղում էր

1. Հոգատար Չարլին և փոքրիկը աշխատում են։
2. Ի՞նչ էր նշանակում Չարլիի երազըը։

չարլին միշտ  նրա երազանքը ապրել նորմալ պայմաններում

1. Ի՞նչպես ավարտվեց ֆիլմը

ոոստիկանը ուզեցավ  փախչել  ոստիկանից, բայց ոստիկանը  կրակեց և Չարլին մհացավ

1. Նկարագրեք և բնութագրեք Չարլիին․ արտաքինը, ապա նշեք նրան հատուկ բնավորության գծեր ։

նա փոքր ժամանակ շատ վախկոտ էր, բայց նա իր միչի վախը հախթարահեց նրա կիանքը  անցավ վատ պայմաներու

1. Չմոռանաք խոսել Չարլիի սենյակի մասին։

նա ապրել  է  շատ վատ է ապրել նրա վերմակի ծակ  էր այդ վերմակի  ծակով մտնումեր ծակով դուրս էր գալիս ծակով

1. Նկարագրեք  փոքրկին/նշեք նաև անունը։

Չարլզ Սպենսեր Չապլին

1.B կետը AC հատվածը տրոհում է երկու հատվածի: Գտեք AC
հատվածի երկարությունը, եթե AB = 8 սմ, BC = 30մմ:

AB+BC=30մմ+8սմ

8սմ=80մմ

30մմ+80մմ= 110մմ։

2. OE ճառագայթը AOB անկյու նը տրոհում է երկու անկ յան: Գտեք
∠AOB–ն, եթե՝

∠AOE = 44աստիճան
∠EOB = 77աստիճան

77°+44°= 121°
3. Գտեք ABC անկյան կից անկյու նը, եթե՝
ա) ∠ABC = 111 աստիճան:

4.Երկու ուղիների հատումից առաջացած չորս անկյուններից մեկը 38 աստ. է, գտիր մնացած անկյունները:

180°-38°=143°

5.c ճառագայթը ab չփռված անկյան կիսորդն է: ac անկյու նը կարո՞ղ է,
արդյոք, լինել ուղիղ կամ բութ, ցույց տուր գծագիրը

ac   ուղիղ է։